“ Ναι ξέρω, δεν περιμένατε να διαβάσετε αυτόν τον τίτλο από μένα. Αλλά ποτέ μην λες ποτέ. Αυτή η κυβέρνηση, η χειρότερη κυβέρνηση μεταπολεμικά, τα κατάφερε. Να κάνει ταυτόχρονα τη μεγαλύτερη και τη χειρότερη ιδιωτικοποίηση που έγινε ποτέ στην Ελλάδα.
Θα εξηγήσω γιατί και θα σας παρακαλέσω να διαβάσετε προσεκτικά όσα ακολουθούν. Αυτά που θα περιγράψω είναι πολύ σημαντικά για όλους μας και πρέπει να τα καταλάβετε.
Έχουν βέβαια γραφεί αρκετά καλά κείμενα σχετικά με το ζήτημα. Θα σας παραπέμψω στο τέλος για τις λεπτομέρειες. Όμως ο λόγος που αποφάσισα να γράψω κι εγώ άλλο ένα κείμενο είναι απλός:
Έλειπα στο εξωτερικό, διάβαζα τι γινόταν στην Ελλάδα και δεν πίστευα στα μάτια μου. Επέστρεψα και διαπίστωσα ότι οι περισσότερες/οι δεν είχαν ιδέα γι’ αυτό που συνέβη. Είτε δεν έμαθαν, είτε δεν κατάλαβαν.
Θεώρησα υποχρέωσή μου να γράψω ένα σύντομο (όσο γίνεται) κείμενο εδώ για να το διαβάσουν όσες/οι ενδιαφέρονται.
Αλλά με έναν επιπλέον στόχο. Να γράψω ένα κείμενο τόσο απλό που να γίνει κατανοητό. Ελπίζω να το πέτυχα.
Αν το θεωρείτε σημαντικό, όσο κι εγώ:
Φροντίστε να το διαβάσουν και άλλες/οι.
1. Τι συνέβη λοιπόν;
Η ελληνική κυβέρνηση μόλις ιδιωτικοποίησε πλήρως τις τέσσερεις συστημικές τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Alpha, Eurobank). Για την ακρίβεια τις ξεπούλησε. Και μάλιστα σε ακραία κερδοσκοπικά hedge funds.
2. Είναι κακό αυτό; Εσύ ειδικά που είσαι
φιλελεύθερος πρέπει να πανηγυρίζεις
Περίμενα μια πιο έξυπνη ερώτηση. Είμαι υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων, όχι υπέρ του ξεπουλήματος. Η περιουσία του ελληνικού κράτους είναι περιουσία του ελληνικού λαού. Θα πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί εφόσον η αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος ωφελεί μακροπρόθεσμα τον ελληνικό λαό. Και πρέπει να γίνει με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Το ξεπούλημα δεν είναι ιδιωτικοποίηση, είναι ξεπούλημα. Φανταστείτε το εξής παράδειγμα για να καταλάβετε τη διαφορά. Προσπαθείτε να πείσετε τον πατέρα σας να πουλήσει ένα σπίτι στο χωριό. Θεωρείτε ότι μπορείτε να αξιοποιήσετε τα χρήματα από την πώληση με καλύτερο τρόπο. Ο πατέρας σας έχει αντιρρήσεις αλλά τελικά πείθεται. Αποφασίζει πριν την πώληση να το ανακαινίσει, να το βάψει, να το καθαρίσει και γενικά να το αναβαθμίσει. Παίρνει και ένα δάνειο €50.000 (με εσάς εγγυητή) για να μπορέσει να το κάνει. Έρχεται λοιπόν περιχαρής και σας ανακοινώνει ότι το πούλησε. Για €2.000. Έχετε φρικάρει, τραβάτε τα μαλλιά σας και παθαίνετε κρίσεις πανικού. Αν σας ρωτήσει τότε ο πατέρας σας «μα εσύ δεν ήθελες να το πουλήσουμε;», η ερώτησή του θα είναι της ίδιας ποιότητας με τη δική σας. Αν πραγματικά πιστεύει ακόμα κάποιος ότι οι φιλελεύθεροι είναι υπέρ του ξεπουλήματος, ας ανοίξει κανένα βιβλίο για να ξεστραβωθεί.
3. Γιατί ξεπούλημα όμως;
Η τιμή που έπιασαν οι μετοχές των τραπεζών
δεν ήταν η “τιμή της αγοράς;”
Καταρχήν σε μια ελεύθερη οικονομία αν δεν σου αρέσει η τιμή της αγοράς δεν πουλάς ή δεν αγοράζεις. Εδώ δεν είχαμε ούτε καν την επιλογή! Έπρεπε να πουλήσουμε όσο-όσο! Επιπλέον η πώληση δεν έγινε με ανοικτούς όρους. Δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν όλοι όσοι θα ήθελαν να αγοράσουν. Δεν μπορούσε να αγοράσει το ελληνικό δημόσιο, ούτε εσείς που με διαβάζετε. Δημιουργήθηκε δηλαδή ένα τεχνητό ολιγοψώνιο!
4. Μα καλά, ποιοι συμφώνησαν με τέτοιους όρους;
Η καταπληκτική μας κυβέρνηση στη φοβερή διαπραγμάτευσή της.
5. Ωραία λοιπόν, πες μας τι έγινε.
Και σύντομα.
Τηλεγραφικά λοιπόν:
(α) Οι ελληνικές τράπεζες «αγοράστηκαν» με περίπου €6 δισ. από ξένα επενδυτικά ταμεία που αγόρασαν τζάμπα (κυριολεκτικά) τις μετοχές των τραπεζών μας. Τα €6 δισ. είναι ψίχουλα γιατί οι ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν περιουσία (assets) που προσεγγίζει τα €340 δισ. Χρειαζόμασταν όμως αυτά τα 6 δισ. για να προστεθούν σε εκείνα που δανειστήκαμε με το τρίτο μνημόνιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μας. Αυτό «επετεύχθη» ως εξής. Στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών πουλήθηκαν για 2, 3 και 4 λεπτά η μετοχή. Σε ποιους; Σε ξένα επενδυτικά κεφάλαια. Που π.χ. αγόραζαν μετοχές της Εθνικής για τρία λεπτά (και πάλι πολλές μετοχές έμειναν απούλητες).
Αυτό που συνέβη το περιγράφει γλαφυρά ο συνάδελφος Παναγιώτης Γκλαβίνης: “Φανταστείτε το τραπεζικό σύστημα σαν ένα αυτοκίνητο που του λείπει μια ρόδα. Tα ξένα funds απαίτησαν να πάρουν όλο το αυτοκίνητο για να εισφέρουν στο κεφάλαιο του τραπεζικού μας συστήματος την αξία της μιας ρόδας που του έλειπε. Κι εμείς τους το δώσαμε.”
(β) Το ποσοστό των μετοχών που έχει πλέον το ελληνικό κράτος (δηλαδή ο ελληνικός λαός) μειώθηκε έτσι δραματικά και στις τέσσερεις συστημικές τράπεζες. Στην Eurobank από 35% σε 2,4%, στην Alpha από 66% σε 11%, στην Πειραιώς από 67% σε 22% και (κρατηθείτε) στην Εθνική από 57% σε 24%!!!. Ναι, στην Εθνική! Όλα αυτά ενώ ο ελληνικός λαός ανέλαβε συνολικά δάνεια €46 δισ. για να σώσει και να ανακεφαλαιοποιήσει αυτές τις τράπεζες!
(γ) Όσες/οι βέβαια είχαν μετοχές τραπεζών στα χέρια τους (ορισμένες αξίζουν λιγότερο από 1 λεπτό) θα πρέπει να σκεφτούν δημιουργικά με ποιον τρόπο μπορούν αυτές πλέον να χρησιμοποιηθούν…
6. Είχαμε εναλλακτικές;
Εδώ που φτάσαμε ελάχιστες. Έπρεπε να γίνει κούρεμα καταθέσεων και διάλυση των τεσσάρων τραπεζών σε καλές και «κακές». Κάτι παρόμοιο μ’ αυτό που έγινε στην Κύπρο. Ακόμα κι αν αυτό το ξεπούλημα ήταν απαραίτητο ή είμασταν αναγκασμένοι να το κάνουμε, είχαμε δυνατότητες παρέμβασης και αλλαγής των κανόνων. Δεν τις αξιοποιήσαμε.
7. Ναι αλλά ακούω πολλούς που ισχυρίζονται ότι
κάναμε απλώς ό,τι μας υπαγορεύει το τρίτο μνημόνιο.
Δεν φταίει η κυβέρνηση!
Οι νέοι «γραμμιτζήδες» του κυβερνώντος κόμματος πιπιλάνε πλέον αυτό το παραμύθι. Σας θυμίζει βέβαια το παλιό παραμύθι των παλιών «γραμμιτζήδων». Διότι όλοι οι «γραμμιτζήδες» ίδιοι είναι. Και μην περιμένετε εξυπνότερα επιχειρήματα από αυτούς. Μέχρι εκεί φτάνουν. Αν ήταν ευφυέστεροι δεν θα ήταν ανόητοι γραμμιτζήδες…
Δεν πρόκειται αυτοί να σας θυμίσουν πώς φτάσαμε ως εδώ. Δεν πρόκειται να σας εξηγήσουν τους τρόπους που είχε η ελληνική κυβέρνηση και οι διοικήσεις των τραπεζών να μειώσουν τουλάχιστον τις απώλειες.
8. Ποιος είναι λοιπόν υπεύθυνος για όλα αυτά;
Πολλοί. Πρώτα και κύρια η Κυβέρνηση (θα επανέλθω). Οι «Εταίροι» που έδρασαν με βαριά αμέλεια (αδιαφορία) ή και δόλο. Οι διοικήσεις των τραπεζών που παρακολούθησαν τι έγινε ως απλοί θεατές. Ακόμα και οι προηγούμενες κυβερνήσεις που μας οδήγησαν στην κρίση και δεν μπόρεσαν να την ξεπεράσουν. Και εξαιτίας των δικών τους λαθών καταντήσαμε σ’ αυτήν την κυβέρνηση. Όμως δεν είναι όλοι το ίδιο υπεύθυνοι.
Κύριος υπεύθυνος είναι η εγκληματική (ναι, βάζω τη λέξη χωρίς εισαγωγικά) διαπραγμάτευση των επτά μηνών, τα εγκληματικά capital controls που ρήμαξαν τις τράπεζες ολοκληρώνοντας τη φυγή καταθέσεων, η καταστροφική μπλόφα του δημοψηφίσματος. Τα ονόματα των υπευθύνων αυτών των εγκλημάτων κατά της ελληνικής οικονομίας θα γραφούν με μαύρα γράμματα στα βιβλία της ιστορίας. Όχι γιατί προσπάθησαν και απέτυχαν, όχι γιατί ήταν δειλοί, όχι γιατί υπολόγισαν το πολιτικό κόστος. Αλλά γιατί ήταν ανίδεοι, καιροσκόποι, υπερφίαλοι, ανεύθυνοι και κυρίως ατζαμήδες.
9. Και τώρα τι θα γίνει;
Πώς θα λειτουργούν πλέον οι τράπεζες;
Τι θα γίνει με όσους χρωστάνε;
Τι θα γίνει με όσους θέλουν να πάρουν δάνειο;
Πραγματικά δεν ξέρω. Να περιμένετε τα χειρότερα.
10. Σημείωση
Δεν είμαι ειδικός ούτε στα τραπεζικά, ούτε στα χρηματιστηριακά. Αλλά καταλαβαίνω αρκετά για να μπορώ να μεταφέρω κάποιες χρήσιμες και κρίσιμες πληροφορίες σ’ εσάς.
Σας προτείνω να διαβάσετε τα παρακάτω κείμενα – αν θέλετε να μάθετε περισσότερα. Είναι κείμενα που με βοήθησαν κι εμένα να καταλάβω τι ακριβώς έγινε.
Μπορείτε βέβαια να προσθέσετε επιπλέον πληροφορίες. Επειδή όμως το ζήτημα είναι εξαιρετικά σοβαρό δεν θα επιτρέψω στους διάφορους απίθανους που νομίζουν ότι έγιναν και οικονομολόγοι να γράψουν τις ανοησίες τους.
Θα ήθελα επίσης να αποθαρρύνω σχόλια αφοριστικά και κραυγές κάθε είδους.
Αν όμως μπορείτε να συμβάλλετε στη συζήτηση και να μας δώσετε περισσότερες πληροφορίες γιατί γνωρίζετε σε βάθος το θέμα, κάντε το.
Είστε ευπρόσδεκτες/οι.”
Διαβάστε:
Γιώργος Στρατόπουλος, “Το success story του κυρίου Τσακαλώτου” (Protagon 19/11/2015)
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.oikonomia&id=43940Γιώργος Στρατόπουλος, “Πώς χάσαμε τις τράπεζες” (Protagon 23/11/2015)
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.oikonomia&id=43978Παναγιώτης Γκλαβίνης, “Οι ακραίες συνθήκες διάσωσης της χώρας και η τελευταία αμαρτία της Ευρώπης” (Capital, 27/11/2015)
http://www.capital.gr/…/oi-akraies-sunthikes-diasosis-tis-x…Nasos Koukakis, “The $400 billion ripoff that could destroy the Greek bailout” (CNBC 24/11/2015)
http://www.cnbc.com/…/the-400-billion-ripoff-that-could-des…Emilios Avgouleas, “A Greek Bank Tragedy” (GPPF, 25/11/2015)
http://www.greekpublicpolicyforum.org/…/a-greek-bank-traged…
.gif)