“Τί είναι το Κράτος Δικαίου και πώς κερδίζεται η ισχύς και αξιοπιστία του. Κι ένα μάθημα σε όσους πιστεύουν ότι λύνονται τα ζητήματα με πολιτικές αποφάσεις, που θα έθεταν σε αμφισβήτηση την αληθινή πηγή ισχύος των Φιλελεύθερων Δημοκρατιών: την εφαρμογή του νόμου.
Γιώργος Γιαννούλης Γιαννουλόπουλος
Ο Thomas Griesa είναι ο 84χρονος Ομοσπονδιακός Δικαστής, του νότιου διαμερίσματος της Νέας Υόρκης, που φέρνει την Αργεντινή στο χείλος της στάσης πληρωμών.
Όταν η χώρα χρεωκόπησε, το 2001 το 92,4% των ιδιωτών πιστωτών αποδέχτηκαν (σ.τ.μ. όπως στην Ελλάδα με το PSI) την μείωση της αξίας των ομολόγων που κατείχαν (σ.τ.μ. φυσικά δεν αφορούσε τα χρήματα των φορολογουμένων που προέρχονταν από το ΔΝΤ που αποπληρώθηκαν κανονικά). Οι υπόλοιποι ιδιώτες το αρνήθηκαν. Μέρος των ομολόγων αυτών (που είχαν υπογραφεί στο έδαφος των ΗΠΑ και διέπονται από το αμερικανικό δίκαιο) αγοράστηκαν σε χαμηλές τιμές από holdout funds (ειδικευμένα στην νομική διαδικασία διεκδίκησης οφειλών υψηλού ρίσκου αποκαλούμενα και vulture funds) και ξεκίνησαν έναν πολύ ακριβό αγώνα στα δικαστήρια των ΗΠΑ, τον οποίο φαίνεται να κερδίζουν.
Τον Ιούνιο του 2012 ο δικαστής εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με την οποία η Αργεντινή Κυβέρνηση πρέπει να πληρώσει 1,3 δις δολάρια, στους κατόχους. Πράγμα που η Αργεντινή αρνείται με έναν έντονα πολιτικό λόγο. Όμως αυτό οδήγησε στην έκδοση αποφάσεων κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων της χώρας στο εξωτερικό, στην γνωστή κράτηση πολεμικού πλοίου της σε λιμάνι άλλης χώρας, και την Πρόεδρο να ταξιδεύει με νοικιασμένο αεροπλάνο προκειμένου να μην κατασχεθεί όπου προσγειώνεται. Αυτά φυσικά είναι η κορφή του παγόβουνου των συνεπειών.
Η Αργεντινή φοβάται ότι σε περίπτωση πληρωμής θα αναγκαστεί να πληρώσει περίπου 15 δις ακόμη και για τα υπόλοιπα ομόλογα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Το Ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ απέρριψε έφεση της Αργεντινής στην απόφαση του Ομοσπονδιακού δικαστή.
Το πλέον ενδιαφέρον όμως είναι πως για πολιτικούς και γεωστρατηγικούς λόγους υπέρ της Αργεντινής στην προσπάθειά της να αποφύγει την πληρωμή αυτή έχει ταχθεί ο Πρόεδρος Ομπάμα ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η Γαλλική Κυβέρνηση, το γκρουπ των 77 Αναπτυσσόμενων χωρών, η Κίνα, το ΔΝΤ, και το σύνολο των χωρών του Οργανισμού των Λατινοαμερικανικων χωρών.
Παρά τις επιθέσεις και τους χαρακτηρισμούς (κατά συρροήν πειρατής) που δέχθηκε από τον σημερινό Αντιπρόεδρο της Αργεντινής ο οποίος είναι ο ίδιος υπόδικος για θέμα διαφθοράς, είναι αδύνατο να κατηγορήσει κανείς τον δικαστή Griesa για προκατάληψη ή μονομέρεια.
Απόφοιτος του Harvard, διορίστηκε από τον Πρόεδρο Nixon το 1972 και είναι ο ίδιος δικαστής που καταδίκασε το πανίσχυρο συνδικάτο των νταλικέρηδων για μια υπόθεση μαφιόζικης διαφθοράς και δεν δίστασε να αποφασίσει ενάντια στο FBI στην δεκαετία του 70, εν μέσω ψυχρού πολέμου υπέρ του τροτσκιστικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος στις ΗΠΑ. Μόλις τον περασμένο μήνα εξέδωσε απόφαση αντίθετη στην Βιομηχανία Καπνού των ΗΠΑ και υπέρ του Δήμου της Νέας Υόρκης. Το 2001 μάλιστα σε άλλο ζήτημα είχε εκδώσει απόφαση υπέρ της Κυβέρνησης της Αργεντινής σε βάρος των πιστωτών της. Ο πρώην Υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής θυμάται ακόμη ότι ο δικαστής έδειξε τεράστια κατανόηση στην Αργεντινή στο παρελθόν, φτάνοντας να επιπλήξει και να ανακαλέσει στην τάξη τους πιστωτές της, το 2003-4, για τον τρόπο που συμπεριφέρονταν στο δικαστήριο. Αλλά προσθέτει ότι τα τελευταία χρόνια άρχισε να αλλάζει στάση εξαιτίας της ασυνεπούς συμπεριφοράς και των λαθών της πλευράς των Αργεντινών.
Ο τωρινός υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής στον Οργανισμό των Αμερικανικών Κρατών ζήτησε από την Διεθνή Κοινότητα να κάνει οτιδήποτε πριν η χώρα του πέσει στον γκρεμό. Η αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στον Οργανισμό όμως δήλωσε πως η Κυβέρνησή της δεν μπορεί να παρέμβει κατά κανέναν τρόπο στην λειτουργία της Ανεξάρτητης Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Και αυτό είναι το κλειδί. Ο δικαστής φαίνεται πως βρίσκεται σε ένα χώρο εντελώς ανεξάρτητο από οποιαδήποτε πίεση, είτε πολιτική, είτε οικονομική είτε δημοσιογραφική.
Ο Griesa δεν απαντά στις προσωπικές επιθέσεις που δέχεται. Οι όροι του φίλου ή εχθρού της Προέδρου της Αργεντινής, φαίνονται πολύ μακριά από το σύμπαν του. Σκοπός του είναι να εφαρμόσει τον νόμο και να δώσει την ερμηνεία που κρίνει ορθή. Και συνεχίζει σε αυτό, ξένος σε κάθε κριτική ή πίεση. ”