Αμφίπολη: H αίγλη και τα μηνύματα του ψηφιδωτού


Δέος από τον πλούτο της μακεδονικής γης στην Αμφίπολη. Μαγεία το εσωτερικό του Τύμβου Καστά που αποκαλύπτεται και καθηλώνει με τη μεγαλοπρέπειά του. Μοιάζει να ζωντανεύει η ιστορία: Με τον φτερωτό Ερμή, ένα γενειοφόρο άντρα και μία άμαξα που σέρνουν δύο λευκά άλογα.




Τα σενάρια για την παράσταση του τάφου

Στην κεντρική παράσταση απεικονίζεται άρμα σε κίνηση που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας που φορά δάφνινο στεφάνι στο κεφάλι.

Τύμβος - Αμφιπολη - ψηφιδωτό δάπεδο

Καθηγητές της αρχαιολογίας είναι πεπεισμένοι πως ο συγκεκριμένος άντρας είναι και ο ένοικος του τάφου, ο νεκρός δηλαδή. Πιθανολογούν από τις ρυτίδες και τα γένια πως είναι ηλικίας πολύ μεγαλύτερης των 20 ετών αποκλείοντας έτσι το ενδεχόμενο στο σημείο να βρίσκεται θαμμένος ο Αλέξανδρος ο Δ’, γιος του μακεδόνα στρατηλάτη.

Τύμβος - Αμφιπολη - ψηφιδωτό δάπεδο

Μπροστά από το άρμα διακρίνεται ο θεός Ερμής, ως ψυχοπομπός, να φορά καπέλο, με φτερωτά σανδάλια στα πόδια και να κρατά το κηρύκειο, το έμβλημά του δηλαδή. Η όλη σύνθεση έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά.

Τύμβος - Αμφιπολη - ψηφιδωτό δάπεδο

«Από τη σύγκριση της εικονογραφίας του τμήματος της παράστασης που έχουμε το πιο πιθανό είναι να μας παρουσιάζεται εδώ μια σκηνή αρπαγής της Περσεφόνης από τον Άδη», επισημαίνει ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πάνος Βαλαβάνης. «Μας σώζεται μόνο ο Άδης, η γενειοφόρα μορφή επάνω στο άρμα, κρατάει μόνο με το ένα χέρι τα ηνία του άρματος, άρα το άλλο του χέρι είναι ελεύθερο. Πίσω του υπάρχει αρκετά μεγάλο μέρος ακόμα μέχρι το τέλος, μέχρι την άκρη της αίθουσας, άρα είναι πολύ πιθανό να παριστάνεται κι εκεί μια άλλη μορφή που ίσως να είναι η Περσεφόνη», προσθέτει.

Εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο

Η αφαίρεση χώματος από το δεύτερο θάλαμο, πίσω από τις Καρυάτιδες, σε βάθος 6 μέτρων από τη θόλο άφησε άφωνους τους αρχαιολόγους που αντίκρισαν ένα μοναδικής ομορφιάς ψηφιδωτό δάπεδο πλάτους 4,5 μέτρων και μήκους 3.

Τύμβος - Αμφιπολη - ψηφιδωτό δάπεδο

Κατασκευασμένο από φυσικά μικρά βότσαλα, λευκού, μαύρου, γκρίζου, μπλε, κόκκινου και κίτρινου χρώματος αποτυπώνει τη λεπτομέρεια της δουλειάς των κατασκευαστών του τάφου.

«Μαγεία» η κεντρική παράσταση του ψηφιδωτού δαπέδου

Η εντυπωσιακή κεντρική παράσταση του ψηφιδωτού δαπέδου, που όμοιά της δεν υπάρχει σε άλλο μακεδονικό τάφο μέχρι στιγμής, σύμφωνα με αρχαιολόγους, εντυπωσιάζει. Την περιβάλλει διακοσμητικό πλαίσιο, πλάτους 60 εκατοστών το οποίο συντίθεται από διπλό μαίανδρο, τετράγωνα και τρέχουσα σπείρα ενώ το φόντο της είναι σε γκρι και μπλε χρώμα.

Τύμβος - Αμφιπολη - ψηφιδωτό δάπεδο

Εξαιρετική η απόδοση των λεπτομερειών

Η απόδοση των λεπτομερειών των χαρακτηριστικών τόσο των μορφών όσο και των αλόγων καθώς και η αρμονία των χρωμάτων μαγεύουν ακόμη και στις φωτογραφίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το υπουργείο Πολιτισμού.
Πρόκειται για μία σύνθεση σύγχρονη του ταφικού μνημείου και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου προχριστιανικού αιώνα. Από την αίγλη του ψηφιδωτού δεν αφαιρεί κάτι ούτε η φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 80 εκατοστών που σύμφωνα με αρχαιολόγους είναι αποτέλεσμα τυμβωρύχων που επιχείρησαν να συλήσουν τον τάφο. Ωστόσο πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί και τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασης προκειμένου να φανεί, στο μέτρο του δυνατού, όλη η παράσταση.

Τύμβος - Αμφιπολη - ψηφιδωτό δάπεδο

Αποκαλύπτεται το μεγαλείο του τάφου

Στο νότιο τμήμα του ψηφιδωτού δαπέδου και ανάμεσα στα βάθρα των Καρυάτιδων αποκαλύφθηκε πώρινο κατώφλι καλυμμένο με λευκό κονίαμα ενώ το βόρειο τμήμα του που οδηγεί τον τρίτο θάλαμο διακρίνεται το μαρμάρινο κατώφλι της θύρας διακοσμημένο με ιωνικό κυμάτιο το κάτω μέρος του. Επίσης κάτω ακριβώς από το θύρωμα έχουν εντοπιστεί δύο ακόμη τμήματα από τα μαρμάρινα θυρόφυλλα.

Τύμβος - Αμφιπολη - ψηφιδωτό δάπεδο