Χάρης Βλάδος: Το τρίπτυχο της επιτυχίας

Είναι τεράστιο λάθος αυτό που πολλοί κάνουν, λέγοντας ότι
προτάσσουν τα κοινωνικά ζητήματα και ας έρθουν δεύτερα τα οικονομικά.
Είναι σαν να βάζεις μπροστά το κάρο και πίσω το άλογο.
Το άλογο είναι η οικονομία…

Ο Λέκτορας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΔΠΘ, ο δρ Χάρης Βλάδος,
αναλύει τη «συνταγή» επιβίωσης και άνθησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

“ Για Μια Νέα Οικονομική και Βιομηχανική Πολιτική ”

Το τρίπτυχο «στρατηγική, τεχνολογία και management» είναι το κλειδί της επιτυχίας που πρέπει
να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις, όχι μόνο για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν στην Ελλάδα της κρίσης,
αλλά και για να διαπρέψουν στην παγκόσμια αγορά, υποστηρίζει ο δρ. Χάρης Βλάδος,
Λέκτορας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Alpha Radio 88,6 της Καβάλας και τον Γιάννη Μάλιο ο οικονομολόγος–πανεπιστημιακός αναλύει το μοντέλο που πρέπει να ακολουθήσουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία, το χρηστό management, προωθώντας προϊόντα και υπηρεσίες στις διεθνείς αγορές με όρους ανταγωνιστικότητας.

Είναι λάθος αυτό που ισχυρίζονται ορισμένοι ότι πρέπει να αφήσουμε τα οικονομικά σε δεύτερη θέση. Η οικονομία είναι το άλογο, όχι το κάρο, δηλώνει χαρακτηριστικά, και είναι εύλογο ότι χωρίς μια υγιή και ανταγωνιστική οικονομία, δεν υπάρχει ισχυρή και δημοκρατική κοινωνία…

–   Κύριε καθηγητά, υπάρχει στις ημέρες μας, στην εποχή της κρίσης που ζούμε, στρατηγική για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;

Αυτό ακριβώς είναι και το θέμα του καινούργιου μου βιβλίου: «Στρατηγική μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε συνθήκες κρίσης». Εκδίδεται από τις εκδόσεις «ΚΡΙΤΙΚΗ» και έχει κυκλοφορήσει εδώ και λίγες ημέρες. Σ΄ αυτό υποστηρίζω, όχι μόνο ότι μπορεί, αλλά ότι απαιτείται να υπάρχει συστηματική πλέον στρατηγική για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τόσο σε επίπεδο επιχείρησης (μικροοικονομικό), όσο και σε συνολικότερο επίπεδο (μακροοικονομικό). Αυτό σημαίνει ότι σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής πρέπει να υπάρξει μία πολιτική τέτοια που να βοηθάει τις επιχειρήσεις μας να ανθίσουν. Γιατί, χωρίς ανάπτυξη των επιχειρήσεων, δεν πρόκειται να δοθεί λύση ούτε στο τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας που έχουμε, ούτε πρόκειται να αυξηθούν τα εισοδήματά μας. Θα παραμείνουμε δέσμιοι στην κρίση και σε όλα τα παρεπόμενά της, δεδομένου ότι δεν μπορείς να έχεις σε κανένα επίπεδο ανάπτυξη, είτε σε επίπεδο κοινωνικό, είτε σε επίπεδο πρόνοιας, αν δεν έχεις μία οικονομική βάση με ισχύ, εξωστρέφεια, αποτελεσματικότητα. Η ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι προϋπόθεση στη βάση μιας συστηματικής στρατηγικής, έτσι ώστε να βγούμε από αυτή την κρίση που μας ταλαιπωρεί χρόνια.

–   Τελικά, τι εννοούμε όταν λέμε στρατηγική; Γιατί ο Έλληνας πιθανό να μη γνωρίζει τι σημαίνει αυτός ο όρος…

Παρότι κάποιοι νομίζουν πως είναι κάτι καταπληκτικά δυσνόητο, στη βάση η στρατηγική πάντα απαντάει σε όλα τα επίπεδά της. Όχι μόνο στο επίπεδο των επιχειρήσεων, αλλά και στο επίπεδο των κομμάτων, των κρατών, οποιουδήποτε οργανισμού, στρατηγική είναι πάντα το εξής: το να κατανοήσεις που βρίσκεσαι, ποιος είσαι, που θέλεις να πας, ποιοι είναι οι εναλλακτικοί δρόμοι για να φθάσεις εκεί που θέλεις να πας, ζύγισμα αυτών των εναλλακτικών δρόμων και ξεκαθάρισμα, ώστε να διαλέξεις αυτόν τον δρόμο που σου ταιριάζει και να τον υλοποιήσεις, ξέροντας το γιατί. Αυτό είναι στρατηγική σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις εποχές και για πάντα.

–   Τι χρειάζεται κ. καθηγητά μία μικρομεσαία επιχείρηση πέρα από τη στρατηγική; Χρειάζεται τεχνολογία; Καλό management;

Στο βιβλίο μου αυτό ακριβώς υποστηρίζω. Ότι, δεν αρκεί απλά και μόνο να ξέρεις ποιος είσαι και που θέλεις να πας, αλλά ότι πρέπει αυτή σου την επιλογή να τη συνδυάσεις και να τη συνθέσεις με δύο κρίσιμες ακόμη διαστάσεις, δηλαδή την τεχνολογία σου και την διαχείρισή σου. Το πώς δηλαδή στην τεχνολογία θα αξιοποιήσεις τα εργαλεία σου, αλλά κυρίως τις γνώσεις που συνδέονται με τα εργαλεία σου, καθώς τεχνολογία είναι ο τρόπος που αξιοποιείς συνολικά τον εξοπλισμό σου και το πώς διαχειρίζεσαι (management) όλων των ειδών τους πόρους που έχεις στη διάθεσή σου (υλικούς, άυλους, πληροφορίες, γνώσεις κλπ). Αν δεν βρεις μία στρατηγική να πατήσει πάνω σε ένα επαρκές τεχνολογικό και διαχειριστικό δυναμικό, δεν καταφέρνει να υλοποιηθεί αποτελεσματικά. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που έχουν πολλές επιχειρήσεις στη χώρας μας, καθώς μέσα στην προσπάθεια χάραξης της στρατηγικής τους, που δυστυχώς, συνήθως δεν είναι αρκετά συστηματική, ξεχνούν τους περιορισμούς και τους τεχνολογικούς και τους διαχειριστικούς. Με απλά λόγια, δεν μπορείς να νικήσεις σε ένα πολύ δύσκολο σύγχρονο περιβάλλον αν η τεχνολογία σου είναι επιπέδου «σφεντόνας» και αν η διαχείρισή σου γίνεται «στο πόδι», σε ένα πρότυπο ανατολίτικο. Για να επιβιώσεις στη σύγχρονη εποχή πρέπει να έχεις στρατηγική, τεχνολογία και management, πολύ καλά δεμένα και δουλεμένα μεταξύ τους. Αλλιώς η επιτυχία δεν έρχεται.

“ Για Μια Νέα Οικονομική και Βιομηχανική Πολιτική ”

– Αυτά είναι δηλαδή τα βασικά συστατικά μιας επιτυχημένης επιχείρησης. Έχουμε Έλληνες επιχειρηματίες που μπορούν να δουλέψουν αυτό το μοντέλο;

Φυσικά. Μάλιστα έχουμε και ορισμένα «διαμαντάκια» εξαιρετικά. Ακόμη και μέσα στη συνθήκη της κρίσης, μέσα σε μία κατάσταση αρκετά πιεστική την οποία βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, ακόμη και μέσα σε ένα τόσο αντίξοο περιβάλλον μακροκοινωνικό, υπάρχουν ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες καταφέρνουν και διαπρέπουν και μάλιστα διεθνώς. Όχι μόνο καταφέρνουν να επιβιώσουν, αλλά και αναπτύσσονται. Το κρισιμότερο για εμένα, επιδεικνύοντας και μία ισχυρότατη εξωστρέφεια. Αυτό σημαίνει πως καταφέρνουν να διεκδικούν, να κερδίζουν και να διατηρούν μερίδια στις διεθνείς αγορές, πουλώντας μάλιστα σε πολλές από αυτές προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία, καταφέρνοντας να έχουν μία «ζουμερή» κερδοφορία και για εμένα κάτι τρομερά κρίσιμο, καταφέρνοντας αυτές οι επιχειρήσεις να δίνουν και υψηλούς μισθούς στους εργαζόμενούς τους. Και δεν είναι λίγες. Δυστυχώς, δεν αναφέρομαι σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των επιχειρήσεών μας. Μιλάμε για μία μειοψηφία, αλλά όχι ασήμαντη, η οποία υπό συνθήκες μπορεί να διευρυνθεί. Εφόσον, δε, δημιουργηθεί ένα κατάλληλο εξωτερικό περιβάλλον, που αυτό θα μπορούσε να το δώσει μία συνεπέστερη οικονομική πολιτική, πιστεύω ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα μπορεί να προχωρήσει πολύ δυναμικά στο μέλλον.

– Τελικά, υπό τις συνθήκες της κρίσης, ποιες είναι οι τομές που πρέπει να γίνουν, ώστε να πετύχουμε μία δημοκρατική διέξοδο από τα μνημόνια;

Εδώ ακριβώς είναι και η βάση του σκεπτικού μου. Η δημοκρατική διέξοδος πρέπει αποκλειστικά να στηρίζεται στις παραγωγικές δυνάμεις αυτού του τόπου. Δεν πρόκειται να καταφέρουμε να διατηρήσουμε τη δημοκρατία μας, αν δεν έχουμε την ικανότητα να διατηρήσουμε ζωντανό τον παραγωγικό ιστό αυτής της χώρας. Δεν μπορούμε να έχουμε μία δημοκρατική κοινωνία, αν έχουμε μία διαλυμένη οικονομία. Δεν είναι ασύνδετα αυτά τα δύο. Είναι τεράστιο λάθος αυτό που πολλοί κάνουν, λέγοντας ότι προτάσσουν τα κοινωνικά ζητήματα και ας έρθουν δεύτερα τα οικονομικά. Είναι σαν να βάζεις μπροστά το κάρο και πίσω το άλογο. Το άλογο είναι η οικονομία. Χωρίς επαρκή οικονομική ανάπτυξη, δεν μπορείς να δώσεις καμία λύση σε κανένα κοινωνικό πρόβλημα. Δεν μπορείς να έχεις νοσοκομεία, δεν μπορείς να έχεις πανεπιστήμια, δεν μπορείς να έχεις σχολεία, δεν μπορείς να έχεις δρόμους. Όλα αυτά δεν «πέφτουν από τον ουρανό». Είναι πόροι που παράγονται και χρησιμοποιούνται από την οικονομία. Μία «άρρωστη» οικονομία αναγκαστικά συνδέεται με μία «άρρωστη» κοινωνία. Αν δεν βοηθήσουμε την οικονομία μας να ξανασταθεί στα πόδια της, δεν πρόκειται ποτέ η κοινωνία μας να βγει απ αυτό το τούνελ.

– Υπάρχει κάποια άλλη μορφή επιχειρηματικής δραστηριότητας, πέρα από την ιδιωτική πρωτοβουλία, μέσα από την οποία θα μπορέσει να επέλθει ανάπτυξη υπό τη μορφή συλλογικοτήτων;

Εγώ προσωπικά, σαν οικονομολόγος,δεν βρίσκω καμία απάντηση δογματική επ’ αυτού. Δεν είναι ότι συμπαθώ είτε την ιδιωτική, είτε την δημόσια, είτε τη συνεταιριστική επιχειρηματικότητα. Όλες οι μορφές επιχειρηματικότητας έχουν τη σημασία τους. Το κρίσιμο, όμως, είναι, οποιαδήποτε επιχειρηματικότητα μπορεί να σταθεί πλέον στον κόσμο που ζούμε, έναν κόσμο που δίνει πολλές ευκαιρίες, αλλά είναι και απαιτητικός, σ΄ αυτό που λέμε παγκοσμιοποίηση, κάθε είδους επιχείρηση και επιχειρηματικότητα, οφείλει να αποδεικνύει στην πράξη ότι είναι αποτελεσματική και ανταγωνιστική. Ανταγωνιστικότητα σημαίνει η ικανότητα που έχεις, αυτό που παράγεις σε όρους ποιότητας και τιμής, να είναι αρκετά ελκυστικό στη διεθνή αγορά. Με άλλα λόγια, να κάνεις τη δουλειά σου καλά και φτηνά, σαν ένα κλάσμα που ο αριθμητής είναι η ποιότητα και ο παρονομαστής είναι η τιμή. Αν ο αριθμητής του κλάσματος, η ποιότητα του προϊόντος, είναι χαμηλή, συνεπάγεται ότι δεν μπορεί και ο παρονομαστής, η τιμή του, να είναι υψηλή, γιατί δεν θα το αγοράσει κανείς. Οπότε κλείνεις. Η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι επιχειρήσεις που έχουν κτιστεί σε μία λογική δημόσια, αποκλειστική και στενή, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, η δημόσια επιχειρηματικότητα είναι εντελώς αναποτελεσματική. Όχι μόνο δεν καταφέρνει να αποδείξει έμπρακτα την υψηλή της ανταγωνιστικότητα, αλλά είναι αντιπαράδειγμα σε όρους αποτελεσματικότητας. Έτσι, πάρα πολλές κρατικές επιχειρήσεις, όχι μόνο δεν δημιουργούν προϊόντα υψηλής ποιότητας σε σχέση με την τιμή τους, αλλά ακριβώς το αντίθετο, παράγουν πανάκριβα προϊόντα και υπηρεσίες πολύ χαμηλής ποιότητας, με αποτέλεσμα να γίνονται ελλειμματικές. Και αυτά τα ελλείμματα τα φορτώνεται ο απλός πολίτης.”