Από τον Μάιο του 2010, τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) παρέχουν χρηματοδοτική στήριξη στην Ελλάδα μέσω προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής, λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης των συνθηκών χρηματοδότησής της.
Στόχος αυτής της στήριξης είναι η ενίσχυση της ελληνικής κυβέρνησης στην προσπάθειά της για αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και να τεθούν με αυτόν τον τρόπο οι βάσεις για διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Τρέχουσα κατάσταση
Στις 8 Ιουλίου 2015, η Ελλάδα υπέβαλε στον πρόεδρο της Ευρωομάδας και στο Συμβούλιο των Διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) αίτηση για τη χορήγηση στήριξης σταθερότητας με τη μορφή δανείου τριετούς περιόδου διαθεσιμότητας, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στο άρθρο 13 της συνθήκης του ΕΜΣ και στο άρθρο 2 της Οδηγίας για τα Δάνεια.
Ύστερα από εκτενείς συζητήσεις μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, το Σαββατοκύριακο της 11ης και 12ης Ιουλίου 2015, επιτεύχθηκε η ακόλουθη συμφωνία:
Η Ελλάδα ζήτησε νέα χρηματοδοτική συνδρομή από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) και επιτεύχθηκε κατ΄αρχήν συμφωνία για την παροχή της αιτούμενης συνδρομής, όπως περιγράφεται στη δήλωση της συνόδου κορυφής της Ευρωζώνης της 12ης Ιουλίου.
Ωστόσο, η Ελλάδα χρειάζεται ενδιάμεση χρηματοδότηση έως ότου μπορέσει να τεθεί σε εφαρμογή το νέο πρόγραμμα, προκειμένου να διαφυλαχθούν η ακεραιότητα της Ευρωζώνης και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να αποφευχθεί περαιτέρω αθέτηση των υποχρεώσεων αποπληρωμής της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ζήτησε επίσημα χρηματοδοτική συνδρομή από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικότερα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ).
Όπως περιγράφεται στην πρόταση της Επιτροπής για εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με τη χορήγηση βραχυπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής της ΕΕ στην Ελλάδα,
Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης συμπληρωματική πρόταση για έκδοση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την έγκριση του προγράμματος προσαρμογής
Στις 15 Ιουλίου, η Επιτροπή παρουσίασε σχέδια για να βοηθήσει την Ελλάδα να μεγιστοποιήσει τη χρήση των ενωσιακών κονδυλίων. Αυτό θα συμβάλει στην κινητοποίηση περισσότερων άνω των 35 δισ.ευρώ έως το 2020 για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας:
- Η Επιτροπή κινητοποιεί ποσό άνω των 35 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ
-
Νέο ξεκίνημα για την απασχόληση και την ανάπτυξη στην Ελλάδα
Επισκόπηση των εκταμιεύσεων
Οι εκταμιεύσεις στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος έχουν ως εξής:
| Εκταμίευση | Ημερομηνία | ΕTΧΣ | ΔΝΤ | Σύνολο |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Μάρ & Ιούν 2012 / 1 | 74 | 1,6 | 75,6 |
| 2.1 | Δεκέμβριος 2012 / 2 | 34,3 | - | 34,3 |
| 2.2 | Ιανουάριος 2013 / 3 | 7,2 | - | 7,2 |
| 2.3 | Ιανουάριος 2013 | 2,0 | 3,24 | 5,24 |
| 2.4 | Φεβρουάριος 2013 | 2,8 | - | 2,8 |
| 2.5 | Μάιος 2013 | 2,8 | - | 2,8 |
| 3.1 | Μάιος 2013 / 4 | 4,2 | 1,74 | 5,94 |
| 3.2 | Ιούνιος 2013 | 3,3 | - | 3,3 |
| 4.1 | Ιούλιος 2013 / 5 | 2,5 | 1,8 | 4,3 |
| 4.2 | Δεκέμβριος 2013 | 0,5 | - | 0,5 |
| 5.1 | Απρίλιος 2014 / 6 | 6,3 | 3,6 | 9,9 |
| 5.2 | Ιούλιος 2014 | 1,0 | - | 1,0 |
| 5.3 | Αύγουστος 2014 | 1,0 | - | 1,0 |
1/ Η πρώτη δόση στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος εκταμιεύθηκε σε επτά τμηματικές καταβολές από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο του 2012.
2/ Η δεύτερη δόση, συνολικού ύψους 52,34 δισ. ευρώ (ΕΤΧΣ και ΔΝΤ), καταβλήθηκε τμηματικά μεταξύ Δεκεμβρίου 2012 και Μαΐου 2013.
3/ Το ποσό που είχε διατεθεί από τις 28 Ιανουαρίου 2013 για την κάλυψη του κόστους ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης των τραπεζών εκταμιεύθηκε στις 31 Μαΐου 2013, όπως ζητήθηκε από τις ελληνικές αρχές.
4/ Η τρίτη δόση, ύψους 9,24 δισ. ευρώ συνολικά (ΕΤΧΣ και ΔΝΤ), εκταμιεύθηκε σε δύο τμηματικές καταβολές, τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2013.
5/ Η τέταρτη δόση ανήλθε σε 4,8 δισ. ευρώ συνολικά (ΕΤΧΣ και ΔΝΤ). Η εκταμίευση από το ΕΤΧΣ προβλεπόταν να πραγματοποιηθεί σε δύο επιμέρους δόσεις. Η πρώτη, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, εκταμιεύθηκε στις 31 Ιουλίου 2013. Συγχρόνως, 1,5 δισ. ευρώ εσόδων από το χαρτοφυλάκιο του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (SMP) που αναλογούν στις εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης - τα οποία δεν συνυπολογίζονται στο χρηματοδοτικό κονδύλιο - μεταβιβάσθηκαν επίσης στην Ελλάδα. Η δεύτερη, ύψους 0,5 δισ. ευρώ, εκταμιεύθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2013. Όπως και με την προηγούμενη επιμέρους δόση, 1,5 δισ. ευρώ εσόδων από το χαρτοφυλάκιο του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (SMP) που αναλογούν στις εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης - τα οποία δεν συνυπολογίζονται στο χρηματοδοτικό κονδύλιο - μεταβιβάσθηκαν επίσης στην Ελλάδα.
6/ Η πέμπτη δόση, ύψους 9,9 δισ. ευρώ συνολικά (ΕΤΧΣ και ΔΝΤ), εκταμιεύθηκε σε δύο τμηματικές καταβολές τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2014.
Δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα
Στις 14 Μαρτίου 2012, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ενέκριναν τη χρηματοδότηση του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα. Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ διέθεσαν τα μη εκταμιευθέντα ποσά του πρώτου προγράμματος (Δανειακή Διευκόλυνση για την Ελλάδα), συν άλλα 130 δισ. ευρώ για το διάστημα 2012 - 2014. Ενώ η χρηματοδότηση του πρώτου προγράμματος βασίστηκε σε διμερή δάνεια, συμφωνήθηκε ότι, από την πλευρά των κρατών μελών της Ευρωζώνης, το δεύτερο πρόγραμμα θα χρηματοδοτούνταν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EΤΧΣ), που είχε ήδη τεθεί πλήρως σε λειτουργία από τον Αύγουστο του 2010.
Συνολικά, το δεύτερο πρόγραμμα προέβλεπε χρηματοδοτική συνδρομή ύψους 164,5 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2014 (η περίοδος παρατάθηκε στη συνέχεια έως το τέλος Ιουνίου 2015). Από το ποσό αυτό, τα 144,7 δισ. ευρώ αποτελούν τη συνεισφορά της Ευρωζώνης και θα διατεθούν μέσω του EΤΧΣ, ενώ το ΔΝΤ θα συνεισφέρει τα υπόλοιπα 19,8 δισ. ευρώ. (Αυτό αποτελεί μέρος ρύθμισης τετραετούς διάρκειας, ύψους 28 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του Διευρυμένου Πιστωτικού Μηχανισμού για την Ελλάδα, που εγκρίθηκε από το ΔΝΤ τον Μάρτιο του 2012).
Επιπλέον, κατά την έναρξη του δεύτερου προγράμματος συμφωνήθηκε ότι για να βελτιωθεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους πρέπει να υπάρχει συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI). Η υψηλή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην προσφορά ανταλλαγής του χρέους της Ελλάδας την άνοιξη του 2012 συνέβαλε σημαντικά στον σκοπό αυτό. Από το συνολικό ποσό των 205,6 δισ. ευρώ σε ομόλογα επιλέξιμα για την προσφορά ανταλλαγής, ανταλλάχθηκαν περίπου 197 δισ. ευρώ, δηλαδή το 95,7%.
Οι εκταμιεύσεις της χρηματοδοτικής συνδρομής εξαρτώνται από την τήρηση των ποσοτικών κριτηρίων επιδόσεων και τη θετική αποτίμηση της προόδου όσον αφορά τα κριτήρια πολιτικής, όπως προβλέπεται στην απόφαση 2011/734/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2011 (που τροποποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2011, καθώς και στις 13 Μαρτίου και στις 4 Δεκεμβρίου 2012) και στο Μνημόνιο Συνεννόησης που θέτει τους όρους οικονομικής πολιτικής.
Υλοποίηση
Την άνοιξη του 2012, λόγω της συνεχιζόμενης πολιτικής αστάθειας, προκηρύχθηκαν εκλογές που δημιούργησαν ένα ιδιαίτερα τεταμένο κλίμα. Η αβεβαιότητα για το πιθανό αποτέλεσμα μιας δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης προκάλεσε μεγάλη αύξηση της διαρροής κεφαλαίων στο εξωτερικό και αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητα της Ελλάδας να υλοποιήσει το πρόγραμμα προσαρμογής. Τελικά, οι εκλογές της 17ης Ιουνίου κατέληξαν στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, αποτελούμενης από τρία πολιτικά κόμματα, η οποία είχε την εντολή να διασφαλίσει το μέλλον της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και να υλοποιήσει με αποφασιστικότητα το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Η νέα κυβέρνηση και η δημόσια διοίκηση προχώρησαν γρήγορα στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για να καλυφθεί η υστέρηση στην υλοποίηση του προγράμματος. Η δυσκολία εκπλήρωσης των προϋποθέσεων το διάστημα αμέσως μετά τις εκλογές καθυστέρησε σημαντικά την εκταμίευση των επόμενων δόσεων των δανείων από διεθνείς δανειστές και, παρόλο που η καθυστέρηση αυτή ήταν δικαιολογημένη, είχε ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για την οικονομία.
Στο πλαίσιο αυτό, και λαμβανομένων υπόψη των μέτρων που έλαβαν οι αρχές, στις 26-27 Νοεμβρίου 2012, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ συμφώνησαν να παρατείνουν την πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο έτη και, ως εκ τούτου, να μειώσουν τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2014, από 4,5% στο 1,5% του ΑΕΠ, με μέση ετήσια προσαρμογή της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ μέχρι να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4,5% του ΑΕΠ το 2016. Συμφώνησαν επίσης σε δέσμη μέτρων για μείωση του χρέους της Ελλάδας στο 124% του ΑΕΠ μέχρι το 2020. Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης συμφώνησαν στις ακόλουθες πρωτοβουλίες:
- Μείωση κατά 100 μονάδες βάσης του επιτοκίου που εφαρμόζεται στην Ελλάδα για τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της Δανειακής Διευκόλυνσης για την Ελλάδα.
- Μείωση κατά 10 μονάδες βάσης του κόστους προμήθειας εγγύησης που καταβάλλει η Ελλάδα για τα δάνεια του ΕΤΧΣ.
- Επιμήκυνση κατά 15 έτη της ωρίμανσης των διμερών δανείων και των δανείων του ΕΤΧΣ και αναστολή για μια δεκαετία της καταβολής των τόκων της Ελλάδας για τα δάνεια του ΕΤΧΣ.
- Δέσμευση των κρατών μελών να μεταφέρουν, από το οικονομικό έτος 2013, στον ειδικό χωριστό λογαριασμό της Ελλάδας ποσό ίσο με τα έσοδα από το χαρτοφυλάκιο του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (SMP) τα οποία αναλογούν στη δική τους εθνική κεντρική τράπεζα.
Παράλληλα, η Ελλάδα δήλωσε ότι εξετάζει τη λήψη ορισμένων μέτρων μείωσης του χρέους (πρόγραμμα επαναγοράς χρέους), μέσω αγορών στο πλαίσιο δημοπρασίας, των διαφόρων κατηγοριών κρατικών ομολόγων.
Στις 12 Δεκεμβρίου 2012, μετά την ολοκλήρωση των σχετικών εθνικών διαδικασιών και αφού εξέτασε το αποτέλεσμα του προγράμματος επαναγοράς χρέους που υλοποίησε η Ελλάδα, η Ευρωομάδα ενέκρινε επίσημα τη δεύτερη δόση στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα. Σε αυτή τη βάση, τα κράτη μέλη εξουσιοδότησαν το ΕΤΧΣ να αποδεσμεύσει την επόμενη δόση συνολικού ύψους 49,1 δισ. ευρώ. Η εκταμίευση της δόσης θα γινόταν τμηματικά. Τον Δεκέμβριο του 2012 καταβλήθηκε στην Ελλάδα ποσό ύψους 34,3 δισ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό επρόκειτο να εκταμιευθεί το πρώτο τρίμηνο του 2013. Πρώτον, ένα επιπλέον ποσό ύψους 7,2 δισ. ευρώ θα διατίθετο για την κάλυψη του κόστους ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης των τραπεζών. Δεύτερον, τα ποσά για την κάλυψη της χρηματοδότησης του προϋπολογισμού θα εκταμιεύονταν σε τρεις επιμέρους δόσεις, σε συνάρτηση με την εκπλήρωση συγκεκριμένων ορόσημων του Μνημονίου Συνεννόησης που είχαν συμφωνηθεί από την Τρόικα. Οι επόμενες δόσεις ύψους 2,0 δισ. ευρώ, 2,8 δισ. ευρώ και 2,8 δισ. ευρώ καταβλήθηκαν στις 31 Ιανουαρίου 2013, στις 28 Φεβρουαρίου 2013 και στις 3 Μαΐου 2013 αντίστοιχα, μετά την έγκριση από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης της αξιολόγησης που πραγματοποίησε η Επιτροπή όσον αφορά την επίτευξη των ορόσημων που είχαν τεθεί για τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο αντίστοιχα.
Στις 15 Απριλίου 2013, κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ ολοκλήρωσαν την αποστολή τους στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της δεύτερης επανεξέτασης του δεύτερου προγράμματος προσαρμογής. Η αποστολή κατέληξε σε συμφωνία υπηρεσιακού επιπέδου με τις ελληνικές αρχές σχετικά με τις οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές που απαιτούνται για να εξασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα παραμένει σε σωστή πορεία όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του. Στις 13 Μαΐου 2013, η Ευρωομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι συνέτρεχαν όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση από τα κράτη μέλη των απαιτούμενων εθνικών διαδικασιών για την έγκριση της επόμενης δόσης, που θα εκταμιευόταν σε δύο τμηματικές καταβολές. Μετά την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών και την πλήρη εφαρμογή των σχετικών προαπαιτούμενων, η πρώτη επιμέρους δόση ύψους 4,2 δισ. ευρώ εγκρίθηκε από την Ομάδα Εργασίας της Ευρωομάδας (EWG) και το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), και εκταμιεύθηκε στις 17 Μαΐου 2013. Η δεύτερη επιμέρους δόση, ύψους 3,3 δισ. ευρώ, εκταμιεύθηκε στις 25 Ιουνίου 2013, μετά την έγκριση του EWG και του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΤΣΧ, στις 13 Ιουνίου 2013. Η έγκριση βασίστηκε στη σχετική σύσταση των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, μετά την αξιολόγηση της επίτευξης των τριών συγκεκριμένων ορόσημων του Μνημονίου Συνεννόησης.
Η τρίτη επανεξέταση του δεύτερου προγράμματος προσαρμογής ολοκληρώθηκε στις 8 Ιουλίου 2013, και τα σχετικά κλιμάκια κατέληξαν σε συμφωνία υπηρεσιακού επιπέδου "ad referendum" με τις ελληνικές αρχές. Την ίδια ημέρα, η Ευρωομάδα σημείωσε με ικανοποίηση ότι το πρόγραμμα βρισκόταν γενικά στη σωστή πορεία και εξουσιοδότησε το EWG και το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΤΧΣ να εγκρίνουν την επόμενη δόση του ΕΤΧΣ, ύψους 3,0 δισ. ευρώ, που θα εκταμιευόταν σε δύο τμηματικές καταβολές. Συγχρόνως, η Ευρωομάδα εξουσιοδότησε το EWG και το ΕΤΧΣ να εγκρίνουν την εκταμίευση ποσού ύψους 2,0 δισ. ευρώ, ίσου με τα έσοδα από το χαρτοφυλάκιο του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (SMP) το οποίο αναλογεί στις εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης, στον ειδικό χωριστό λογαριασμό της Ελλάδας, επίσης σε δύο επιμέρους δόσεις. Η πρώτη, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, εγκρίθηκε στις 26 Ιουλίου 2013 από το EWG και το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΤΧΣ μετά την πλήρη εφαρμογή των προαπαιτούμενων. Το ποσό εκταμιεύθηκε στις 31 Ιουλίου 2013, μετά την ολοκλήρωση από τα κράτη μέλη των σχετικών εθνικών διαδικασιών. Με την ίδια ευκαιρία καταβλήθηκαν 1,5 δισ. ευρώ εσόδων από το χαρτοφυλάκιο SMP. Η δεύτερη, ύψους 0,5 δισ. ευρώ, εγκρίθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2013 από το EWG και το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΤΧΣ μετά την πλήρη εφαρμογή όλων των σχετικών προαπαιτούμενων και την ίδια ημέρα το εν λόγω ποσό εκταμιεύθηκε. Όπως και με την προηγούμενη επιμέρους δόση, καταβλήθηκαν με την ίδια ευκαιρία 0,5 δισ. ευρώ εσόδων από το χαρτοφυλάκιο SMP.
Στις 19 Μαρτίου 2014, στο πλαίσιο της τέταρτης επανεξέτασης του δεύτερου προγράμματος προσαρμογής, τα κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ κατέληξαν σε συμφωνία υπηρεσιακού επιπέδου με τις ελληνικές αρχές σχετικά με τις οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές που απαιτούνται για τη διατήρηση της σωστής πορείας του προγράμματος όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του.
Με βάση την αξιολόγηση που πραγματοποίησε η Επιτροπή σε συνεργασία με την ΕΚΤ, η Ευρομάδα, στη συνεδρίαση της 1ης Απριλίου 2014, κατέληξε ότι συνέτρεχαν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την έγκριση δόσης του ΕΤΧΣ ύψους 8,3 δισ. ευρώ, η οποία θα εκταμιευόταν σε τρεις τμηματικές καταβολές, υπό την προϋπόθεση της εκπλήρωσης των προαπαιτούμενων και των ορόσημων. Μια πρώτη επιμέρους δόση ύψους 6,3 δισ. ευρώ, εκταμιεύτηκε στην Ελλάδα στις 28 Απριλίου 2014, μετά την πλήρη εφαρμογή των προαπαιτούμενων δράσεων και την οριστικοποίηση των σχετικών εθνικών διαδικασιών των κρατών μελών. Μετά την υλοποίηση της πρώτης σειράς ορόσημων
Στις 29 Σεπτεμβρίου 2014 έφθασαν στην Αθήνα κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ για να ξεκινήσουν συζητήσεις πολιτικής στο πλαίσιο της πέμπτης αξιολόγησης του δεύτερου προγράμματος προσαρμογής για την Ελλάδα.
Οι συζητήσεις διακόπηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου 2014, όταν ξεκίνησε η διαδικασία για την εκλογή του νέου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, και, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα, μετά την τρίτη ανεπιτυχή ψηφοφορία στις 29 Δεκεμβρίου, προκηρύχθηκαν πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές για τις 25 Ιανουαρίου 2015. Η προκήρυξη των εκλογών προκάλεσε σημαντική πολιτική αβεβαιότητα, εν όψει μάλιστα της προγραμματισμένης λήξης του προγράμματος στις 28 Φεβρουαρίου. Τις εκλογές κέρδισε το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που βρισκόταν μέχρι τότε στην αντιπολίτευση.
Στις 18 Φεβρουαρίου, ύστερα από εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης και των κρατών μελών της Ευρωζώνης και με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε την παράταση της «κύριας σύμβασης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης» για την Ελλάδα. Η Ευρωομάδα συμφώνησε να παραταθεί το πρόγραμμα για τέσσερις μήνες, αφού η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να πραγματοποιήσει μια ολοκληρωμένη σειρά μεταρρυθμίσεων και να ολοκληρώσει τις εθνικές κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Στις 27 Φεβρουαρίου οριστικοποιήθηκε η παράταση με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΤΧΣ.
Έκτοτε, πραγματοποιήθηκαν εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των ελληνικών αρχών για την επιτυχή ολοκλήρωση της πέμπτης επανεξέτασης. Ωστόσο, δεν κατέστη δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία. Ως εκ τούτου, η επανεξέταση δεν ήταν δυνατόν να ολοκληρωθεί και το δεύτερο πρόγραμμα έληξε στις 30 Ιουνίου 2015.
Πρώτο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα
Στις 2 Μαΐου 2010, η Ευρωομάδα συμφώνησε να χορηγηθούν διμερή δάνεια που θα συγκέντρωνε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (η λεγόμενη «Δανειακή Διευκόλυνση για την Ελλάδα» – ΔΔΕ) συνολικού ποσού 80 δισ. ευρώ, το οποίο θα εκταμιευόταν από τον Μάιο του 2010 έως το τέλος Ιουνίου 2013. (Το ποσό αυτό μειώθηκε τελικά κατά 2,7 δισ. ευρώ, επειδή η Σλοβακία αποφάσισε να μη συμμετάσχει στη συμφωνία Δανειακής Διευκόλυνσης για την Ελλάδα, ενώ η Ιρλανδία και η Πορτογαλία αποχώρησαν από τη Διευκόλυνση, καθώς ζητούσαν και οι ίδιες χρηματοδοτική συνδρομή).
Η χρηματοδοτική συνδρομή που συμφωνήθηκε από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης ήταν μέρος μιας κοινής δέσμης, στην οποία το ΔΝΤ συνεισέφερε επιπλέον ποσό 30 δισ. ευρώ στο πλαίσιο συμφωνίας Stand-By (SBA).
Βλέπε επίσης: Οικονομίες των κρατών μελών της ΕΕ - Ελλάδα
Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα
Τον Ιούλιο του 2011 η Επιτροπή αποφάσισε, ύστερα από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, να συστήσει την Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα με επικεφαλής τον Χορστ Ράιχενμπαχ. Οι κύριοι στόχοι της Ομάδας Δράσης είναι:
- να καθορίζει και να συντονίζει την τεχνική βοήθεια που χρειάζεται η Ελλάδα για να ανταποκριθεί στους όρους του προγράμματος προσαρμογής ΕΕ/ΔΝΤ. Αυτό γίνεται σε στενή συνεργασία με την Ελλάδα και με τη συνδρομή άλλων κρατών μελών·
- να παρέχει βοήθεια στις αρμόδιες ελληνικές αρχές για τον λεπτομερή καθορισμό του είδους τεχνικής βοήθειας που πρέπει να παρασχεθεί και να προτείνει νομοθετικά, κανονιστικά και διοικητικά μέτρα, και ενδεχομένως μέτρα επαναπρογραμματισμού, για την ταχύτερη απορρόφηση των κονδυλίων της ΕΕ, εστιάζοντας στην ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, αποφασίστηκε να εξασφαλιστεί κατάλληλη επιχειρησιακή παρουσία της ομάδας στις Βρυξέλλες και στην Αθήνα με την πρόσληψη ειδικευμένου και πεπειραμένου προσωπικού, ικανού να καλύπτει ευρύ φάσμα σχετικών τομέων πολιτικής. Η Ομάδα Δράσης, η οποία συστήθηκε από την Επιτροπή, είναι μια διοικητική δομή αποτελούμενη από υπαλλήλους της ΕΕ και ορισμένους εθνικούς εμπειρογνώμονες, αποστολή της οποίας είναι να στηρίζει τις ελληνικές αρχές στην υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και στην καλύτερη απορρόφηση των διαφόρων κονδυλίων της ΕΕ. Ο ρόλος και η εντολή της Ομάδας Δράσης συνίσταται στην παροχή τεχνικής βοήθειας σε τομείς που υποδεικνύει η ελληνική κυβέρνηση.
Περισσότερες πληροφορίες για την Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα
Εκθέσεις και έγγραφα του προγράμματος
-
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ορόσημα για την εκταμίευση της επιμέρους δόσης του Αυγούστου 2014
-
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ορόσημα για την εκταμίευση της επιμέρους δόσης του Ιουλίου 2014
- Δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα – Τέταρτη επανεξέταση
- Παρουσίαση: δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα – Τέταρτη επανεξέταση
-
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ορόσημα για την εκταμίευση της δεύτερης δόσης ύψους 0,5 ευρώ της πέμπτης δόσης.
- Δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα -Τρίτη επανεξέταση, Ιούλιος 2013
-
Παρουσίαση: δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα – Τρίτη επανεξέταση
-
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ορόσημα για την εκταμίευση της επιμέρους δόσης του Ιουνίου 2013
- Δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα - Δεύτερη επανεξέταση, Μάιος 2013
-
Παρουσίαση: δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα – ενημέρωση για την επιτευχθείσα πρόοδο και τις προκλήσεις
-
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ορόσημα για την εκταμίευση της επιμέρους δόσης του Μαρτίου 2013
-
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ορόσημα για την εκταμίευση της επιμέρους δόσης του Φεβρουαρίου 2013
-
Έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ορόσημα για την εκταμίευση της επιμέρους δόσης του Ιανουαρίου 2013
- Δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα - Πρώτη επανεξέταση, Δεκέμβριος 2012
- Δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα - Μάρτιος 2012
- Πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα. Πέμπτη επανεξέταση - φθινόπωρο 2011
- Πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα. Τέταρτη επανεξέταση - άνοιξη 2011
- Πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα. Τρίτη επανεξέταση - Φεβρουάριος 2011
- Πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα. Δεύτερη επανεξέταση - φθινόπωρο 2010
- Πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα. Πέμπτη επανεξέταση - καλοκαίρι 2010
- Πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα.
Δηλώσεις και δελτία Τύπου
.gif)
.gif)
.gif)