“Τα εντεινόμενα οικονομικά δεινά της ελληνικής κυβέρνησης οδηγούν στο να εξετάσουμε το κατά το παρελθόν αδιανόητο: Την πτώχευση έναντι δανείου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αντί του να απαιτεί την είσπραξη του και την περαιτέρω λιτότητα, το ΔΝΤ θα πρέπει να αναγνωρίσει τις ευθύνες του για την κατάσταση της χώρας και να χαρίσει ένα μεγάλο μέρος του χρέους.
Οι επαχθείς υποχρεώσεις της Ελλάδας στο ΔΝΤ, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μπορούν να αναχθούν μέχρι τον Απρίλιο του 2010, όταν έκαναν το μοιραίο λάθος. Αντί να επιτρέψουν στην Ελλάδα να πτωχεύσει υπο το βάρος των χρεών της σε ιδιώτες πιστωτές, επέλεξαν να της δανείσουν τα χρήματα για να πληρώσει στο ακέραιο.
Εκείνη την εποχή, πολλοί πίεζαν για άμεση "αναδιάρθρωση" του εις χείρας ιδιωτικών χρέους, επιβάλλοντας έτσι απώλειες για τις τράπεζες και τους επενδυτές που είχαν δανείσει χρήματα στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών ήταν και αρκετά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΝΤ και ο Karl Otto Pohl, ο πρώην πρόεδρος της Bundesbank και ένας βασικός αρχιτέκτονας του ευρώ. Το ΔΝΤ και οι Ευρωπαϊκές αρχές αντέκρουσαν ότι η αναδιάρθρωση θα προκαλούσε παγκόσμιο οικονομικό χάος. Όπως τόνισε τότε με ειλικρίνεια ο Pohl, αυτό ήταν απλώς μια πρόφαση για τη διάσωση των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών, οι οποία ήταν μεταξύ των μεγαλύτερων μοχλευτών του εκτροχιασμού της ελληνικής οικονομίας.
Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, το δημόσιο χρέος εκτινάχθηκε από το 130 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σχεδόν στο 180 τοις εκατό. Εν τω μεταξύ, η βαθιά οικονομική ύφεση και ο αποπληθωρισμός έχουν απομειώσει σημαντικά την δυνατότητα της κυβέρνησης στο να αποπληρώσει.
Τελικά, η προσέγγιση των αρχών απλώς αντικατέστησε ένα πρόβλημα με ένα άλλο: το ΔΝΤ και τα διακρατικά ευρωπαϊκά δάνεια χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή των ιδιωτών πιστωτών. Έτσι, παρά την καθυστερημένη αναδιάρθρωση του 2012, οι υποχρεώσεις της Ελλάδας παραμένουν αβάσταχτες - μόνο που τώρα τους οφείλονται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε διακρατικούς πιστωτές.
Σχεδόν όλοι τώρα συμφωνούν ότι η ενίσχυση της Ελλάδας για να αποπληρώσει τους ιδιώτες πιστωτές της, ήταν μια κακή ιδέα. Η απαιτούμενη δημοσιονομική λιτότητα ήταν απλά πάρα πολύ μεγάλη, με αποτέλεσμα η οικονομία να καταρρεύσει. Το ΔΝΤ αναγνώρισε το λάθος σε έκθεσή του 2013 για την Ελλάδα. Σε μια πρόσφατη εργασία συνεργατών του, το Ταμείο δήλωσε ότι όταν η κρίση απειλεί να εξαπλωθεί, θα πρέπει να επιδιώκεται μια συλλογική παγκόσμια λύση αντί να αναγκάζεται μια ούτως ή άλλως αδύναμη οικονομία να φέρει όλο αυτό το βάρος. Ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Olivier Blanchard, έχει προειδοποιήσει ότι περισσότερη λιτότητα θα συντρίψει την ανάπτυξη.
Παραδόξως, ο προτεινόμενος απο το ΔΝΤ τρόπος αντιμετώπισης για την Ελλάδα παραμένει αμετάβλητος: Ο δανεισμός περισσότερων χρημάτων (αυτή τη φορά από τις ευρωπαϊκές αρχές) για την αποπληρωνή μιας ομάδας πιστωτών (ΔΝΤ) και η προσήλωση στην λιτότητα. Οι τελευταίες εκτιμήσεις του Ταμείου καταλήγουν ότι το πλεόνασμα του προϋπολογισμού της κυβέρνησης (πλην τόκων) θα φτάσει το 4,5 τοις εκατό του ΑΕΠ, ένα επίπεδο που ελάχιστες κυβερνήσεις έχουν καταφέρει να διατηρήσουν για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα.
Με την πρωτοκαθεδρία της Γερμανίας, οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ έχουν εναποθέσει την πίστη τους στις "διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις" - αλλαγές στην εργασία και σε άλλες αγορές, που υποτίθεται ότι πρέπει να βελτιώσουν τις μακροπρόθεσμες δυνατότητες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Θα έπρεπε να γνωρίζουν καλύτερα. Στο τελευταίο World Economic Outlook του ΔΝΤ, μειώνεται ο ενθουσιασμός στην άποψη ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα αντιμετωπίσουν το ελληνικό πρόβλημα χρέους αξιόπιστα και έγκαιρα. Τα πιο αξιόπιστα μέτρα ενθαρρύνουν την έρευνα και την ανάπτυξη και συμβάλλουν στην ανάκαμψη στους τομείς υψηλής τεχνολογίας. Όλα αυτά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά τα κέρδη αυτά δεν αναμένονται στα επόμενα πέντε χρόνια. Η προτεραιότητα πρέπει να είναι στο να αποφευχθεί η βύθιση ακόμη βαθύτερα της Ελλάδας στον φαύλο κύκλο(spiral) χρέους-αποπληθωρισμού. Δυστυχώς, ορισμένες μεταρρυθμίσεις θα επιταχύνουν πραγματικά τον φαύλο κύκλο(spiral) με την εξασθένιση της ζήτησης.
Στις 9 Απριλίου η Ελλάδα αποπλήρωσε € 450.000.000 στο ΔΝΤ, και πρέπει να πληρώσει άλλα 2 δις τον Μάιο και τον Ιούνιο. Η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει καταστήσει σαφές ότι καθυστερήσεις στις εξοφλήσεις δεν θα γίνουν ανεκτές. «Προσωπικά, δεν θα υποστήριζα αυτό το αίτημα", δήλωσε στο Bloomberg Television.
Αναπόφευκτα, η ελάφρυνση του χρέους θα γίνει - αλλά σταγόνα-σταγόνα και μαζί με αδιάκοπο πόνο. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να καθυστερήσει πληρωμές προς τους προμηθευτές και τους εργαζόμενους, και να κάνει επιδρομές στα συνταξιοδοτικά ταμεία. Πέντε χρόνια από τώρα, η οικονομική και κοινωνική πίεση της χώρας θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ακόμη πιο έντονη. Το ερώτημα θα είναι: Γιατί περισσότερο χρέος δεν απομειώθηκε νωρίτερα; Κανείς δεν είναι πρόθυμος να αντιμετωπίσει αυτην την δυσάρεστη αριθμητική, και επικρατούν οι ευσεβείς πόθοι.
Αφού απέτυχε στην πρώτη του ελληνική δοκιμασία, το ΔΝΤ κινδυνεύει να την επαναλάβει. Παραμένει παγιδευμένο από τις προτεραιότητες των μετόχων, συμπεριλαμβανομένων και τα τελευταία χρόνια του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας. Για να επαναβεβαιώσει την ανεξαρτησία του και να ανακτήσει την χαμένη αξιοπιστία του, θα πρέπει να διαγράψει ένα μεγάλο κομμάτι απο το χρέος της Ελλάδας και να αναγκάσει τους πλούσιους μετόχους του να αναλάβουν τις ζημίες.”
