“Προστατεύονται τα χρήματα των φορολογουμένων. Με αυτόν τον παραπειστικό τίτλο διοχετεύεται στα μέσα μαζικής προπαγάνδας η είδηση ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο η οδηγία της ΕΕ, που επιτρέπει στις τράπεζες το bail in όπως συνέβη στην Κύπρο.
Πρόκειται για νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών και με το οποίο μεταφέρεται στο εθνικό Δίκαιο η Οδηγία 2014/59/ΕΕ για τη θέσπιση πλαισίου για την "ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων."
Η Οδηγία (Bank Recovery Resolution Directive - BRRD) ουσιαστικά προβλέπει πως από το επόμενο έτος η διάσωση των πιστωτικών ιδρυμάτων, ή των εταιρειών παροχής επενδυτικών υπηρεσιών θα γίνεται με ίδια μέσα (bail in) και όχι με χρήματα των φορολογουμένων (bail out).
Η Οδηγία προβλέπει ότι το bail in αφορά στους μετόχους και στους πιστωτές του χρηματοοικονομικού ιδρύματος οι οποίοι επενδύουν σε τραπεζικό κεφάλαιο (π.χ. οι ομολογιούχοι μειωμένης εξασφάλισης) και προστατεύει μόνο και αποκλειστικά τις εγγυημένες καταθέσεις, δηλαδή τις καταθέσεις ταμιευτηρίου έως 100 χιλιάδες ευρώ.
Με άλλα λόγια η εν λόγω Οδηγία επιτρέπει πρωτίστως στις συστημικές τράπεζες να προχωρήσουν σε "κούρεμα" των υποχρεώσεών τους σε δανειστές, ομολογιούχους και καταθέτες. Κι όλα αυτά με απόφαση της Τραπεζικής Ένωσης, που ισχύει ήδη από 1/1/2015, ερήμην των εθνικών αρχών και της κυβέρνησης του κράτους μέλους.
Μπορεί να είναι αδιανόητο το "κούρεμα", ή η διαγραφή του χρέους όταν πρόκειται για την προστασία της ζωής και της δουλειάς της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών. Όμως όταν πρόκειται για την προστασία των τραπεζών και ειδικά των τραπεζιτών, τότε το "κούρεμα" και η διαγραφή των δανειακών υποχρεώσεών τους είναι κάτι το αυτονόητο ...”
Ορισμός του bail-in
Τα ομόλογα είναι μια μορφή χρέους και ως εκ τούτου, θα κατατάσσονται σε υψηλότερη θέση από το μετοχικό κεφάλαιο. Αυτό τους δίνει προτεραιότητα στο να πάρουν τα χρήματά τους πίσω, όταν η επιχείρηση "πέσει έξω" αφού οι ιδιοκτήτες - μέτοχοι - έχουν την υποχρέωση να ξεπληρώσουν τους πιστωτές τους.
Μετά την οικονομική κρίση, όταν οι κυβερνήσεις έκαναν ενέσεις ρευστότητας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων προς στις τράπεζες, οι περισσότεροι ομολογιούχοι έμειναν ανέγγιχτοι - ακόμη και εκείνοι που διακρατούσαν μειωμένης, ή και ελάχιστης εξασφάλισης χρέος, το οποίο θεωρητικά είναι σχεδιασμένο για να αποφέρει απώλειες σε περιόδους στρες.
Το αποτέλεσμα ήταν η οργή, ιδιαίτερα στις Βρυξέλλες, και μια επιθυμία να κάνουν τους ομολογιούχους - οι οποίοι σε τελική ανάλυση βοήθησαν με την ρευστότητά τους τις τράπεζες να δανείζουν απερίσκεπτα - να μοιραστούν τις ζημιές στο μέλλον, χάνοντας μέρος της επένδυσής τους στην "διάσωση" μιας τράπεζας πριν οι φορολογούμενοι κληθούν για την δική τους "χασούρα".
Θεωρητικά, αυτό θα τους αναγκάσει να είναι πιο προσεκτικοί στις επενδύσεις τους και θα προστατέψει τον φορολογούμενο από μια επανάληψη της πρόσφατης κρίσης.
Ένα bail-in πραγματοποιείται πριν από την πτώχευση και υπό τις παρούσες συνθήκες, οι ρυθμιστικές αρχές θα έχουν την εξουσία να επιβάλουν απώλειες για τους ομολογιούχους, αφήνοντας άθικτους άλλους πιστωτές παρόμοιου κύρους, όπως τους αντισυμβαλλόμενους στα παράγωγα. Με την γρήγορη αντιμετώπιση στα προβλήματα των ασθενικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, θα βοηθηθεί επίσης η σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος λόγω της άρσης της αβεβαιότητας.
Τα καθεστώτα bail-in έχουν πανικοβάλλει τους ομολογιούχους, επειδή δεν είναι παραδοσιακές πτωχεύσεις, οι οποίες έχουν αυστηρούς κανόνες και μια δικαστικά-εποπτευόμενη διαδικασία που σημαίνει ότι οι πιστωτές κατατάσσονται με σειρά προτεραιότητας αποπληρωμής, καθώς και εκείνους που σε κάθε ομάδα πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα. Οι ομολογιούχοι και πολλά τραπεζικά στελέχη προειδοποιούν ότι τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές συνέπειες για την ευρύτερη οικονομία.
Οι τράπεζες χρηματοδοτούν μεγάλο μέρος των δανείων τους μέσω ομολόγων. Οι κάτοχοι ομολόγων είναι πιθανό να απαιτήσει υψηλότερα επιτόκια αν είναι εκτεθιμένοι στον κίνδυνο να χάσουν χρήματα σε ένα bail-in. Αν αυξηθεί το κόστος δανεισμού των τραπεζών, αυτό θα οδηγούσε στη συνέχεια στην ενσωμάτωση του, στις τιμές του κόστους των ενυπόθηκων δανείων και άλλων δανείων. Οι ρυθμιστικές προσπάθειες για την προστασία των φορολογουμένων εκούσια αλλά και αναγκαστικά θα μπορούσε να εκθέσει σε μια μόνιμη αύξηση του κόστους της πίστωσης.
