“Δεν χρειάζεται να γράψω ένα ολόκληρο κατεβατό για να εξηγήσω γιατί είμαι αισιόδοξος, η φωτογραφία αυτή συμπυκνώνει όσα ακολουθούν.
Αναπληρωτής καθηγητής
Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών
στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αλλά θα είμαι πιο αναλυτικός. Υπάρχουν πολλά σημάδια που μπορούν να χαρακτηριστούν πολύ θετικά:(α) Καταρχήν η ελληνική κυβέρνηση υποχώρησε στα περισσότερα (όχι διαγραφή χρέους, ναι στις μεταρρυθμίσεις, ναι στο πρωτογενές πλεόνασμα, ναι στο 70% του μνημονίου, ναι σε ιδιωτικοποιήσεις, ναι στην αθέτηση προεκλογικών υποσχέσεων για παροχές). Η υποχώρηση δεν ήταν σταδιακή, έγινε με ραγδαίους ρυθμούς την προηγούμενη εβδομάδα καθώς η «μπετόν αρμέ» στάση των εταίρων μας προσγείωσε απότομα στην πραγματικότητα.
[Εδώ θα με συγχωρέσετε που αντιγράφω τον εαυτό μου αλλά η φράση «μπετόν αρμέ» (concrete wall) που είπα σε συνέντευξη στο Bloomberg έγινε viral σε ρεπορτάζ σε ολόκληρο τον κόσμο. Μεταφράστηκε στα τουρκικά και τα ιταλικά μέχρι τα κινέζικα και τα γιαπωνέζικα. Το πρωτότυπο της δήλωσής μου όμως έχει ως εξής [όπως το κατέγραψε το Bloomberg την Τρίτη: “The Greek side entered the negotiations very powerfully and very soon realized that things are worse than they expected, as they faced a concrete wall. A U-turn began very quickly. Varoufakis slowly started pouring more water in his wine.”]
Θα μου πείτε «Μα τα διαψεύδουν και μπλα μπλα μπλά» … Ε, ναι. Αυτή είναι μια πάγια τακτική των ελληνικών κυβερνήσεων. Να διαψεύδουν τα πάντα εκ των προτέρων και μερικές φορές ακόμα και εκ των υστέρων. Ελπίζω να μην είστε τόσο αφελείς που να λαμβάνετε στα σοβαρά ως αξιόπιστες και ειλικρινείς τις ανακοινώσεις προς τους ιθαγενείς.
(β) Προχθές παραλίγο να βγει κοινό ανακοινωθέν. Ο Βαρουφάκης ήταν έτοιμος να το υπογράψει και τον σταμάτησαν από Αθήνα εξαιτίας μιας λέξης: “extension”. Πρόκειται για κρέας που βαφτίζεται ψάρι (ή μάλλον για φασολάδα που θα βαφτιστεί αστακός), άρα έχει μικρή σημασία πώς θα ονομαστεί τελικά. Γενικά το παιχνίδι με τις λέξεις θα καταλήξει σε λίγο να είναι το μόνο που θα προκαλεί κάποιο σασπένς. Ο συνδυασμός newspeak, ξύλινης γλώσσας και μπουρδολογίας θα σας μπερδέψει λίγο στην αρχή. Αλλά μετά η κάθε λέξη θα αποκτήσει το πραγματικό νόημά της. Στη ζωή.
(γ) Το πιο θετικό σημείο είναι η συμφωνία Τσίπρα και Dijsselbloem να ξεκινήσει το “technical assessment” από εκπροσώπους των «θεσμών» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – σας θυμίζει κάτι; Ναι, το βρήκατε, είναι η τρόικα!) και των ελληνικών αρχών με σκοπό να υπάρχει έτοιμο προπαρασκευαστικό έργο ενόψει του Eurogroup της Δευτέρας. Δηλαδή οι ειδικοί (οι νομικοί κυρίως) θα ετοιμάσουν τα πρώτα drafts της συμφωνίας. Όποια/ος έχει την παραμικρή ιδέα από διαπραγματεύσεις έχει καταλάβει τι σημαίνει αυτό.
(δ) Ένα ακόμα πολύ θετικό γεγονός είναι η αύξηση του ορίου του ELA (Emergency Liquidity Assistance) στα €65 δισ. για τις ελληνικές τράπεζες. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα. Αποτελεί καταρχήν μια μικρή «ανταμοιβή» μας από την ΕΚΤ για την συνεργασία (πρόκειται για την ίδια ΕΚΤ που την προηγούμενη εβδομάδα μας «τιμώρησε» για τη μη συνεργασία). Βέβαια αυτό σημαίνει επίσης ότι τα χρήματα αυτά τα χρειάζονται οι ελληνικές τράπεζες επειγόντως γιατί η διαρροή καταθέσεων μάλλον έχει φτάσει σε τραγικά επίπεδα...
(ε) Το κυριότερο απ’ όλα: η αγορά μυρίστηκε τη συμφωνία κι αυτό φάνηκε σήμερα σχεδόν παντού. Η αγορά εκτίμησε ιδιαίτερα το (δ) και έτσι τα yields των ελληνικών ομολόγων έπεσαν (τι είχαμε πει; θυμάστε; όταν πέφτουν τα yields τα πράγματα πάνε καλά) 270 και 58 μονάδες βάσης (τριετή και δεκαετή αντίστοιχα). Η ποσοστιαία αύξηση των μετοχών της Alpha και της Πειραιώς ήταν διψήφια!
Προσωρινά συμπεράσματα (τηλεγραφικά). Ο ρεαλισμός υποκαθιστά ταχύτατα την ιδεοληψία.
Ο Τσίπρας ωριμάζει γρήγορα και είναι προφανές ότι αντιλαμβάνεται πλέον τις παραμέτρους, τους κινδύνους και τις εναλλακτικές.Η επιλογή του Γιάνη Βαρουφάκη ήταν η καλύτερη δυνατή για τη θέση αυτή.
Ο Γιάνης δεν είναι δογματικός, είναι πραγματιστής.Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι δεν θα υπάρξουν αναταράξεις και “drama” τις επόμενες ημέρες.
Θα υπάρξουν οπωσδήποτε γιατί υπάρχει και ένα εσωτερικό κοινό που πρέπει να ικανοποιηθεί αλλά και φορολογούμενοι ψηφοφόροι σε άλλες χώρες που πρέπει να αποδεχτούν κάθε νέα συμφωνία.Αλλά μην τα πάρετε όλα τοις μετρητοίς.
Απομένει μόνο ένα βασικό ερώτημα: πώς θα χειριστούν όσους δεν έχουν καταλάβει τίποτα και συνεχίζουν να βρίσκονται στη ζώνη του λυκόφωτος.Θα το δούμε τις αμέσως επόμενες ημέρες.”
Αναπληρωτής καθηγητής
Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών
στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
