Αν και οι ευρωπαικές αγορές άνοιξαν σήμερα το πρωί υψηλότερα από χθες, που υποδηλώνει εξωτερική χρηματοδοτική παρέμβαση, ο κίνδυνος ενός παγκόσμιου κραχ δεν έχει ακόμη αποφευχθεί. Οι επόμενες ημέρες θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για τις παγκόσμιες αγορές.
Ο MSCI Asia Pacific Index σημείωνε (MXAP) υποχώρησε 1% σε 135.19 στα χαμηλότερα επίπεδα κλεισίματος από τις 25 Μαρτίου. Ο δείκτης συνολικά υποχώρησε 8,7% από το υψηλό έτους της τον Ιούλιο σε σχέση με χθες. "Υπήρξε μια σημαντική διόρθωση στις μετοχές των ΗΠΑ και έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών," δήλωσε στο Bloomberg σήμερα ο Toby Lawson, επικεφαλής των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών και μετρητών σε διαπραγμάτευση για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού της Newedge Group SA στο Σίδνεϊ. "Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και η εξάπλωση του ιού Έμπολα προστέθηκαν στην παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα. Όταν η αγορά είναι μια κατάσταση αστάθειας, τα πάντα παίρνουν διαστάσεις. "Οι ανησυχίες σχετικά με την "υγεία" των οικονομιών της Ευρώπης και των ΗΠΑ και οι φόβοι για την εξάπλωση του ιού Έμπολα, οδήγησαν σε αναταραχή των αγορών κατά διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα την άγρια ταλάντευση στη Wall Street η οποία είδε το Dow Jones Industrial να πέφτει κατακόρυφα πάνω από 400 μονάδες. Το Bloomberg υπολογίζει ότι από την πτώση των αγορών παγκόσμια τις τελευταίες ημέρες "χάθηκαν" πάνω από 5 τρις δολάρια σε κεφαλαιοποιήσεις των χρηματιστηρίων. Αν συγκρίνει κανείς με τα 12 τρις δολάρια που χάθηκαν στις δυο εβδομάδες του κραχ τον Οκτώβριο του 2008, καταλαβαίνει κανείς σε τι κατάσταση βρίσκονται οι αγορές.
Ένα κραχ αυτή την φορά δεν θα είναι σαν το περασμένο. Αυτή την φορά δεν θα μπορέσουν οι τράπεζες να κρατηθούν. Ειδικά σε χώρες σαν την Ελλάδα. H "διάσωση" αυτή την φορά δεν πρόκειται να γίνει με εξωτερική χρηματοδότηση (bail out), αλλά πρωτίστως με "διάσωση εκ των έσω" (bail in), που σημαίνει πρώτα και κύρια δήμευση των καταθέσεων. Ο κίνδυνος αυτός έχει οδηγήσει πολλά νοικοκυριά, αλλά και επιχειρήσεις - κυρίως τις πολύ μεγάλες - να αποθησαυρίζουν μετρητά μακριά από τις τράπεζες.Οι δισεκατομμυριούχοι παγκόσμια σύμφωνα με το CNN (28/9) ακόμη και την εποχή με τις τιμές των μετοχών σε ετήσια υψηλά, αποθησαύρισαν πάνω από 60 δις δολάρια επιπλέον σε σύγκριση με το 2013. Όταν οι κορυφές της παγκόσμιας οικονομίας διαλέγουν τον αποθησαυρισμό σημαίνει ότι φοβούνται κατάρρευση χρηματαγορών. Και πάντα ο ογκούμενος αποθησαυρισμός προηγείται μεγάλων κραχ. Κάτι που συνέβη τόσο πριν το 1929-33, όσο και την περίοδο από τον Αύγουστο 2007 έως το κραχ του 2008.
Αυτός ο αποθησαυρισμός επιτείνεται καθώς οι προβλέψεις της παγκόσμιας οικονομίας επιδεινώνονται και κυρίως η κατάσταση της ΕΕ και των ΗΠΑ. Οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις ακολουθούν στον αποθησαυρισμό. Σύμφωνα με στοιχεία του Economist (27/9) ο αποθησαυρισμός στις επιχειρήσεις έχει "αυξηθεί σε όλο τον πλούσιο κόσμο τα τελευταία χρόνια. Τα αφεντικά έχουν νιώσει μια μεγαλύτερη ανάγκη για την προστασία τους έναντι της χρηματοπιστωτικής αναταραχής. Υπήρξαν επίσης λιγότερες ευκαιρίες για επενδύσεις στη γήρανση των οικονομιών. Αλλά Ανατολική Ασία είναι μια ακραία περίπτωση. Οι Ιαπωνικές επιχειρήσεις κατέχουν ¥ 229,0 τρις (2,1 τρις δολάρια) σε μετρητά, ένα τεράστιο ποσό που αντιστοιχεί στο 44% του ΑΕΠ. Οι ομολογές τους της Νότιας Κορέας έχουν κρατήσει ₩ 459 δις (440 δις δολάρια) ή 34% του ΑΕΠ. Αυτό συγκρίνεται με τα ταμειακά διαθέσιμα του 11% του ΑΕΠ, ή $ 1,9 τρις, σε αμερικανικές επιχειρήσεις. Εάν οι επιχειρήσεις στην Ανατολική Ασία διέθεταν λιγότερο από τα μισά από τις τεράστιες κατακρατήσεις μετρητών τους, θα μπορούσαν να ενισχύσουν το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά περίπου 2%."Ο αποθησαυρισμός αυτός είναι η θρυαλλίδα που πυροδότησε την κορύφωση του ξεπουλήματος τόσο στις αγορές των μετοχών, όσο και των ομολόγων στις παγκόσμιες αγορές. Πρωτίστως στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Πρόκειται για φαύλο κύκλο. Όσο πιο πολύ θα αποθησαυρίζουν τα μεγάλα αφεντικά της παγκόσμιας οικονομίας, δηλαδή θα αποσύρουν κεφάλαια από επισφαλείς τοποθετήσεις στην παγκόσμια αγορά τίτλων, τόσο θα επιδεινώνονται οι προοπτικές επέκτασης της αμερικανικής και ευρωπαϊκής οικονομίας. Κι όσο θα επιδεινώνεται η αβεβαιότητα στην οικονομία και τις χρηματαγορές, τόσο θα ενισχύεται η τάση αποθησαυρισμού.
Μόνο το παγκόσμιο κραχ μπορεί να δώσει διέξοδο, έστω και προσωρινή, σ' αυτόν τον φαύλο κύκλο. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Και οι επόμενες ημέρες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.Κι ενώ ο αποθησαυρισμός των μεγάλων αφεντικών επιταχύνεται με γενικό ξεπούλημα τίτλων, ο απλός καταθέτης θα πρέπει να διατηρεί την εμπιστοσύνη του στις τράπεζες για να αποφευχθεί ένα bank ran, επιδρομή στις καταθέσεις. Ο απλός καταθέτης θα πρέπει να κάτσει ήσυχος στα αυγά του, για να χάσει στη δοσμένη στιγμή τις καταθέσεις του, δηλαδή τις αποταμιεύσεις του. Όταν βλέπεις τους μεγάλους και αποθησαυρίσουν με τέτοιους ρυθμούς, τότε φρόντισε κι εσύ να έχεις τα όποιες αποταμιεύσεις σου εύχαιρες, σε ρευστό και μακριά από τις τράπεζες...”
