Το απίστευτο αλαλούμ για τον τρόπο που χορηγούνται παραπεμπτικά σε ασφαλισμένους και την πληθώρα διαγνωστικών εξετάσεων που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα έφερε στην επιφάνεια η απόφαση για την επιβολή πλαφόν στις συνταγογραφήσεις: γιατροί γράφουν σε ασφαλισμένους εξετάσεις άλλων ειδικοτήτων, μαγνητικές και αξονικές εξετάσεις που ξεπερνούν τα λογικά όρια, παραπεμπτικά από γιατρούς που δεν είχαν ακόμη αποκτήσει ειδικότητα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, οι μαγνητικές εξετάσεις που γράφτηκαν σε ασφαλισμένους κατά τους πρώτους έξι μήνες κόστισαν περισσότερα από 23 εκατ. ευρώ. Πάνω από 110 εκατ. ευρώ ήταν το ύψος των παραπεμπτικών για μικροβιολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις. Γαστρεντερολόγοι φαίνεται από τα στοιχεία που συγκεντρώνει ο Οργανισμός (τα παραπεμπτικά εκδίδονται μέσω ειδικής πλατφόρμας που συνδέεται με τον ΕΟΠΥΥ) να έδιναν παραπεμπτικά για την εξέταση PSA (για ανίχνευση καρκίνου του προστάτη).
Και όλα αυτά την ώρα που όλος ο ετήσιος προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ για τις διαγνωστικές εξετάσεις, ύψους 328 εκατ. ευρώ, εξαντλήθηκε ήδη μέσα στους πρώτους έξι μήνες, ενώ οι απαιτήσεις των διαγνωστικών κέντρων προς τον ΕΟΠΥΥ εκτιμάται ότι θα έφταναν μέχρι το τέλος του χρόνου τα 700 εκατ.
Για το λόγο αυτό το υπουργείο Υγείας επέλεξε τη λύση της επιβολής πλαφόν για τις διαγνωστικές εξετάσεις, αλλά και της σύνταξης οδηγιών συνταγογράφησης παραπεμπτικών προς τους γιατρούς. Οδηγίες όμως που σε πάρα πολλές περιπτώσεις βρίσκονται αντίθετες με τα όσα ξέραμε- και προκρίνουν οι επιστημονικές εταιρείες στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς- για τους προληπτικούς ελέγχους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι οδηγίες για το τεστ ΠΑΠ. Η εξέταση για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας δεν δικαιολογείται σε γυναίκες κάτω των 21 ετών ή άνω των 65, παρά το γεγονός πως το τεστ θα πρέπει να γίνεται μετά την έναρξη της σεξουαλικής ζωής της γυναίκας. Η εξέταση μπορεί να επαναλαμβάνεται ανά τριετία και όχι κάθε χρόνο.
Η μαστογραφία καλύπτεται σε γυναίκες άνω των 40 ετών μία φορά το χρόνο. Οι εξετάσεις προστάτη δεν δικαιολογούνται σε άνδρες κάτω των 40 ετών και άνω των 75 ετών. Το triplex καρδιάς από την άλλη δικαιολογείται ύστερα από πέντε ολόκληρα χρόνια μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη και δύο χρόνια μετά από αγγειοπλαστική!
Ο ΕΟΠΥΥ από την πλευρά του απαντά ότι οι οδηγίες για τις εξετάσεις PSA με δακτυλική εξέταση για τον προστάτη και η μαστογραφία για την πρόληψη καρκίνου του μαστού είναι σε συμφωνία με κατευθυντήριες οδηγίες που δίνονται από την Αμερικάνικη Ογκολογική Εταιρία και λοιπές διεθνείς επιστημονικές εταιρίες. Σε ότι αφορά στο τεστ ΠΑΠ, ο γιατρός μπορεί να γράψει την εξέταση σε οποιαδήποτε ηλικία με την προϋπόθεση ότι σε περίπτωση ελέγχου θα τεκμηριώσει τη διάγνωση με την αιτούμενη εξέταση.
Όπως υποστηρίζει το υπουργείο Υγείας, οι κατευθυντήριες οδηγίες προέκυψαν μέσα από εκτεταμένο διάλογο με εκπροσώπους της ιατρικής κοινότητας και με βάση την ελληνική και διεθνή ιατρική βιβλιογραφία. Η επανάληψη του τεστ ΠΑΠ όμως κάθε χρόνο θεωρείται επιβεβλημένη από τις ενώσεις γυναικολόγων, καθώς μπορεί να διαγνώσει έγκαιρα και να προλάβει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ιατρικοί σύλλογοι αντιτείνουν επίσης ότι η σύνταξη των οδηγιών έγινε με βάση επιστημονικά δεδομένα και βιβλιογραφία προηγούμενων χρόνων, συμπληρώνοντας ακόμη πως κάθε χώρα στηρίζεται σε δικά της επιδημιολογικά δεδομένα.
Το υπουργείο Υγείας τονίζει βέβαια ότι δεν είναι υποχρεωτικές για κάθε γιατρό. Παρόλα αυτά οι γιατροί που υπερβαίνουν τα όρια των οδηγιών σε ενδεχόμενο έλεγχο από τον ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να αιτιολογήσουν τη σχέση της διάγνωσής τους και της αναγκαιότητας της εξέτασης. Διαφορετικά ο Οργανισμός, έχει το δικαίωμα να επιβάλει κυρώσεις.
Το θέμα είναι τι θα γίνει με τους ασφαλισμένους. Μπορεί να έχουν στα χέρια τους το παραπεμπτικό, εντούτοις το πλαφόν στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνει και την υποβολή συγκεκριμένου ποσού ανά μήνα που θα δικαιολογεί το κάθε διαγνωστικό κέντρο και εργαστήριο, ανάλογα με τον πληθυσμό, τις ανάγκες και τις απαιτήσεις που είχε το προηγούμενο έτος. Αυτό σημαίνει δηλαδή πως οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να ρωτούν τα διαγνωστικά κέντρα, αν μπορούν να τους δεχτούν ή αν έχουν συμπληρώσει το πλαφόν. Μόνη λύση είναι η εκτέλεση των παραπεμπτικών στα δημόσια νοσοκομεία, όπου δεν υπάρχουν περιορισμοί, εφόσον βέβαια ο ασφαλισμένος καταφέρει να κλείσει ραντεβού για τη διενέργεια της εξέτασης.