Εδώ απάντηση θα περιμένουμε να δώσει η αρχαιολογική σκαπάνη η οποία μας έχει εκπλήξει αρκετές φορές μέχρι σήμερα, ενώ δεν είναι τυχαίο που η ίδια η επικεφαλής αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη έχει επισημάνει ότι το συγκεκριμένο ταφικό μνημείο μας επιφυλάσσει ακόμη πολλές εκπλήξεις.
Εκείνο που γνωρίζουμε μέχρι τώρα είναι ο λαμπρός μαρμάρινος περίβολος των 497 μέτρων, η είσοδος του τάφου με τις δύο ακέφαλες και άπτερες Σφίγγες, για τις οποίες ακόμη δεν γνωρίζουμε αν τα σπασμένα κομμάτια που βρέθηκαν είναι μόνο τα φτερά ή και τα κεφάλια, στην συνέχεια έχουμε τις δύο εντυπωσιακές Καρυάτιδες και τα δύο μοτίβα στα πατώματα, το ένα το βοτσαλωτό με τους ρόμβους, κάτω από την πρώτη είσοδο και στην συνέχεια το μωσαϊκό με τα κομμάτια του λευκού μαρμάρου σε κόκκινο φόντο. Έχουμε επίσης κιονόκρανα με εντυπωσιακά χρώματα, επιστήλια το ίδιο αξιοσημείωτα και ορθομαρμάρωση σχεδόν σε όλους τους χώρους. Επίσης στον χώρο που είναι πίσω από τις Καρυάτιδες (στον δεύτερο ταφικό θάλαμο) έχουμε και μια μαρμάρινη δοκό διακοσμημένη με ρόδακες που συνδέει τα δύο ανοίγματα στους διαφραγματικούς τοίχους… το αξιοπερίεργο εδώ είναι ότι ενώ υπάρχουν τα σημεία έδρασης δεν έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα οι υπόλοιπες δοκοί που όλες μαζί συνέθεταν μια «ψευδοροφή» και απέκρυπταν από τα μάτια του επισκέπτη την θολωτή οροφή. Υπήρχε η εκτίμηση ότι θα βρεθούν μέσα στην επιχωμάτωση, τώρα που έχει κατέβει σημαντικά το επίπεδο το χώματος τι άποψη υπάρχει; Πως μπορούν να έχουν εξαφανιστεί τόσο μεγάλα μαρμάρινα κομμάτια; Αν ήταν πεσμένα δεν θα είχαν δημιουργήσει αναταραχή στην επιχωμάτωση; Ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί, αλλά ας τα αφήσουμε προς ώρας στην άκρη.
Στο μυαλό του αρχιτέκτονα
Αμέσως μετά τις Καρυάτιδες ακολουθούν δύο γνωστοί μέχρι τώρα χώροι, όπου η κύρια διακόσμηση είναι η ορθομαρμάρωση, τα μαρμάρινα γείσα και ίσως και το δάπεδο που δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμη, εδώ εντυπωσιάζει ο συνδυασμός του λιτού με τον πλούτο που δηλώνει το λευκό θασίτικο μάρμαρο. Και ερχόμαστε στον τρίτο ταφικό θάλαμο στην σειρά που όπως έχουμε γράψει – και επιβεβαιώθηκε και από το ΥΠΠΟΑ – υπάρχει σκάλα που οδηγεί σε χαμηλότερο επίπεδο και σε μια έκκεντρη μαρμάρινη πύλη, η οποία λόγω θέσης και λόγω του λιτού διακόσμου που την χαρακτηρίζει, είναι λίγο απίθανο να είναι η είσοδος στον ταφικό θάλαμο. Το πιθανότερο είναι να είναι ένας ακόμη ενδιάμεσος χώρος ή να οδηγεί στον προθάλαμο του νεκρικού θαλάμου.
Στο σημείο αυτό μπορούμε να κάνουμε πάρα πολλές εικασίες με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, με πρώτο και κύριο το γεγονός ότι ο αρχιτέκτονας του μνημείο είναι ο Δεινοκράτης. Από μια πρώτη ματιά στα έργα ή και στις προτάσεις του Δεινοκράτη για έργα, εκείνο που εντυπωσιάζει είναι η πολυπλοκότητα και ο πλούτος που τα χαρακτηρίζει. Ο ρόδιος αρχιτέκτονας ήταν ένα γνήσιο τέκνο της εποχής του, καθώς ο πλούτος τη Ανατολής που περιήλθε στα χέρια των Μακεδόνων προσέφερε ευκαιρίες για να υλοποιήσει τις περισσότερες από τις ιδέες του. Όσο μπορούμε να μπούμε στο μυαλό του αρχιτέκτονα, εκείνο που βλέπουμε είναι ότι ένα ταφικό μνημείο αυτού του μεγέθους όπως του μεγάλου Τύμβου της Αμφίπολης, δεν θα μπορούσε να μην είναι ιδιαίτερα περίπλοκο, τόσο για λόγους ασφαλείας αλλά και ως ιδιοτροπία του δημιουργού του. Γι’ αυτό σκεπτόμαστε ότι η τέταρτη πύλη στην σειρά, μετά την σκάλα, δεν οδηγεί απλά σε ένα άλλο επίπεδο πιο χαμηλό, από αυτό της εισόδου, σε ένα υπόγειο θάλαμο κατά κάποιο τρόπο, αλλά και σε ένα πιο «διαφορετικό» μοτίβο ανάπτυξης του οικοδομήματος.
Βλέποντας για παράδειγμα τα αποτελέσματα της σεισμικής τομογραφίας δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι αποτυπώνονται σκιές που προδιαθέτουν την φαντασία για εντυπωσιακά οικοδομήματα θαμμένα κάτω από τον λόφο. Η εικόνα που δημοσιεύουμε σήμερα από την σεισμική τομογραφία των Λ.Πολυμενάκου, Σ.Παπαμαρινόπουλου, Αθ.Λιόση και Χάιδως Κουκούλη, – μετά από επεξεργασία αναγνώστη του «Χ»- φαίνεται καθαρά ότι ο Τύμβος μας επιφυλάσσει ακόμη πολλά μυστικά που περιμένουν την αρχαιολογική σκαπάνη να τα αποκαλύψει. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί από την ανασκαφή είναι αν όλα αυτά που φαίνονται στην αποτύπωση είναι μέρος του ταφικού μνημείου που γίνεται τώρα η ανασκαφή ή ανεξάρτητες κατασκευές εντός του τύμβου, που σημαίνει και άλλα ταφικά μνημεία!!! Ωστόσο, αν η συνέχεια αποκαλύψει μια πολύπλοκη και δαιδαλώδη δομή στο ταφικό μνημείο μην μας εκπλήξει καθόλου, απλά θα δικαιώνει την άποψη που ήθελε να έχουμε για το έργο του ο Δεινοκράτης.
Εδώ ταιριάζει καλύτερα από ποτέ το, «Οψόμεθα» ...”
Στις φωτογραφίες μερικά από τα μέχρι τώρα ευρήματα όπου κατόπιν φωτο-επεξεργασίας πλησιάζουν στην αρχική τους μορφή.
.gif)