“- Τι περιμένει η κοινή γνώμη από τον δημοσιογράφο;
- Πως θέλει η κοινή γνώμη το δημοσιογράφο;
- Υπάρχουν κάποια δεδομένα χαρακτηριστικά που πρέπει να αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους πάνω στους οποίους είναι χτισμένος ο χαρακτήρας του δημοσιογράφου;
ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ: Μη σοβαρός δημοσιογράφος είναι και αποτυχημένος δημοσιογράφος. Και ένας αποτυχημένος δημοσιογράφος δεν μπορεί ούτε κακό να κάνει στον τόπο. Είναι άχρηστος , γιατί για να μπορέσεις να κάνεις κακό χρειάζονται κάποιες ικανότητες και αυτός δεν έχει.
ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ: Αλίμονο εάν ο δημοσιογράφος δεν είναι έγκυρος στα μάτια του αναγνώστη. Αλίμονο εάν οι πηγές του δεν είναι έγκυρες. Τότε η «φυλλάδα» είναι κοσμητικό επίθετο μπροστά σ΄αυτό που έχει καταντήσει η εφημερίδα στην οποία δουλεύει.
ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ: Υπευθυνότητα απέναντι στον εαυτό του, απέναντι στο μέσο στο οποίο εργάζεται, απέναντι στον αναγνώστη, απέναντι στα λαϊκά συμφέροντα, απέναντι στον λαό, απέναντι στις αρχές που διέπουν τον άνθρωπο και υπευθυνότητα απέναντι στη δημοσιογραφική οικογένεια. Δεν μπορεί οποιοσδήποτε ανεύθυνος να τα «μαγαρίζει» όλα αυτά.
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ: Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί δημοσιογράφοι. Υπάρχουν δημοσιογράφοι και μη δημοσιογράφοι. Πολλοί έχουν πει ότι δεν υπάρχει αντικειμενικότητα. Αυτό που λέω εγώ καλό, ο άλλος τα λέει κακό. Εξαρτάται από ποια σκοπιά αντιμετωπίζει ο καθένας την πραγματικότητα, από ποια σκοπιά θεωρεί ένα γεγονός. Όμως εάν απορρίψουμε ότι υπάρχει το άσπρο μαύρο, η αλήθεια και μη αλήθεια, πρέπει να βρούμε τουλάχιστο την γκρίζα αλήθεια. Εάν δεν υπάρχει η άσπρη, δεν θα πάμε κατευθείαν στην μαύρη, θα προσπαθήσουμε στο γκριζωπό.
Εδώ μπαίνει το θέμα των αδυναμιών του δημοσιογράφου ως ανθρώπου. Το ευτύχημα θα ήταν οι δημοσιογράφοι να έκοβαν το συναισθηματικό τους νεύρο και να μετατρέπονται σε ψυχρές μηχανές φωτογράφισης και καταγραφής γεγονότων. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει κι αν γίνει, θα είναι παραφύση.
ΗΘΟΣ: Λέξη ξεχασμένη και κακοποιημένη. Το δημοσιογραφικό ήθος έχει τους δικούς του κανόνες, έχει τη δική του δεοντολογία. Διαφέρει και διαχωρίζεται από τα ευρήματα εννοούμενο ήθος των ανθρώπων. Φαίνεται το ήθος είναι λίγο «λάστιχο». Κατά που μας συμφέρει και βολεύει τα συμφέροντά μας το τραβάμε και ανοίγει και κατά που δεν μας συμφέρει τα μαζεύουμε. Το ήθος είναι μια ρευστή κατάσταση και παίρνει σχήμα του αγγείου μέσα στο οποίο το βάζουμε. Ανάλογα διαλέγουμε το αγγείο να δώσουμε τη μορφή που θέλουμε στο ήθος. Αυτό γίνεται στην κοινωνία και στην καθημερινή πρακτική. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με το δημοσιογραφικό ήθος, το οποίο έχει σταθερές, έχει κανόνες απ΄ τους οποίους δεν μπορεί να ξεφύγει και αν ξεφύγει, περνάμε πλέον στην παρά δημοσιογραφία.
ΥΦΟΣ: Ήθος και ύφος. Και μόνο από αυτές τις δυο σταθερές ο αναγνώστης έχει κατατάξει τους δημοσιογράφους σε κατηγορίες. Σ ΄αυτούς που διαθέτουν και αποδεικνύουν μέσα απ ΄ τα κείμενα τους και τις πράξεις τους το ήθος και το ύφος και σ΄εκείνους που κακοποιούν το ήθος και το ύφος ή που το στερούνται ολοσχερώς.
ΓΝΩΣΕΙΣ: Δημοσιογράφος χωρίς γνώσεις δεν μπορεί να είναι δημοσιογράφος. Και όχι πανεπιστημιακές γνώσεις. Πολλές φορές αυτές κάνουν «ζημιά» στο δημοσιογράφο γιατί αποκλειστικοποιούν την λειτουργία του μυαλού του σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Του στερούν την ευρύτητα αντίληψης όλης της σφαίρας της κοινωνίας.
Το πανεπιστήμιο θα σε κάνει καλό χημικό, αλλά θα είσαι μόνο χημικός. Θα σε κάνει καλό μαθηματικό, αλλά θα είσαι μόνο μαθηματικός. Θα σε κάνει καλό Θεολόγο, αλλά θα είσαι μόνο Θεολόγος. Βέβαια οι πανεπιστημιακές γνώσεις δεν κάνουν πάντα κακό. Όχι . Αλλά δεν είναι απαραίτητες για ένα δημοσιογράφο. Απαραίτητες είναι οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις. Δεν μπορεί να μην γνωρίζει ιστορία ο δημοσιογράφος. Τουλάχιστο ελληνική ιστορία η τουλάχιστο νεότερη ελληνική ιστορία. Δεν μπορεί να μην γνωρίζει αρχαία ελληνικά ο δημοσιογράφος. Αν δεν γνωρίζει αρχαία ελληνικά, δεν ξέρει και να μιλάει, δεν ξέρει να εκφράζεται. Και όταν λέμε να ξέρει αρχαία ελληνικά, εννοούμε να μην ακούει τα αρχαία όπως ακούει τα κινέζικα. Εγκυκλοπαιδικές γνώσεις απαραίτητες και ειδικές γνώσεις ανάλογα με το είδος της δημοσιογραφίας που υπηρετεί. Άλλο στοιχείο χαρακτηριστικό είναι η γνώση της ελληνικής γλώσσας.
ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ: Θα υπάρξουν πολλοί αναγνώστες, πολλοί ακροατές και τηλεθεατές στη διάρκεια της καριέρας ενός δημοσιογράφου, που στην καλύτερη περίπτωση θα του «σπάσουν τα νεύρα». Τη διαφωνία τους στα όσα λέει την εκφράζουν άλλοτε με απειλές, άλλοτε με ύβρεις και με μύριους άλλους τρόπους. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι όλοι οι αναγνώστες συμπεριφέρονται έτσι. Και βέβαια δεν πρέπει να διαγράψουμε την αρχή του σεβασμού στον αναγνώστη. Τα μαγαζιά έχουν μια αρχή: «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο». Αυτό ισχύει και για το δημοσιογράφο: «ο αναγνώστης έχει πάντα δίκιο». Ακόμη και για τις ύβρεις που εκστομίζει κάποιος έχει δίκιο, διότι: «εκ κοράκου στόματος κρα». Εάν ο δημοσιογράφος περιμένει από τον κόρακα να λαλήσει σαν αηδόνι, δεν φταίει ο κόρακας φταίει αυτός.
ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο δημοσιογράφος πολλές φορές βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να μην μπορεί να γράψει την αλήθεια. Όχι γιατί δεν θέλει, αλλά γιατί δεν τον αφήνουν. Δεν τον αφήνουν συμφέροντα που έχουν να κάνουν με την ίδια την δουλειά του”
.gif)