.jpg)
'Η θεραπεία της Ελλάδας: Να εγκαταλείψει το ευρώ και να υιοθετήσει το δολάριο'
Σε σημερινό του σχόλιό για τις αγορές πριν το άνοιγμα της Wall Street, ο συντάκτης του MarketWatch, Shawn Langlois, αναφέρει μεταξύ άλλων ότι εάν η Ελλάδα απλώς υιοθετούσε το αμερικανικό δολάριο, ενδεχομένως άλλος ένας τομέας ανησυχίας για τους επενδυτές θα ελαφρυνόταν.Ο συντάκτης, σε ειδική ενότητα της στήλης του (“The call of the day”), παραθέτει το σχέδιο τριών σημείων για την Ελλάδα που έχει ο Charles Hugh Smith, ο οποίος διατηρεί τo εναλλακτικό οικονομικό blog “Of two minds”.
Το σχέδιο συνοψίζεται στα εξής βήματα:
1) Η Ελλάδα αποκηρύσσει όλα τα χρέη της αποτιμημένα σε ευρώ
2) Αποδέχεται το δολάριο ως το εθνικό της νόμισμα
3) Ανοίγει εθνικό διάλογο και καταλήγει σε συναίνεση αναφορικά με τη φορολογία και το ρόλο του κράτους.
«Όταν η εμπιστοσύνη στα εθνικά νομίσματα και τους θεσμικά όργανα χάνεται, τότε η μαύρη αγορά γίνεται το αξιόπιστο μέρος για τη διεξαγωγή εμπορίου» γράφει ο Charles Hugh Smith, «Το αγαπημένο νόμισμα της μαύρης αγοράς στον κόσμο είναι φυσικά το αμερικανικό δολάριο. Από αυτή την άποψη, το να δεχθεί η Ελλάδα επισήμως το αμερικανικό δολάριο ως το νόμισμά της είναι απλώς μία αναγνώριση της φυσικής εξέλιξης από ένα νόμισμα το οποίο δεν είναι πλέον βιώσιμο σε ένα που είναι».
Bloomberg View: Είναι η Ελλάδα το πρώτο ντόμινο στην Ευρώπη;
Η κάπως σχιζοφρενική φύση της αντίδρασης της ΕΕ στην Ελλάδα, εκφράστηκε στα σχόλια του Αυστριακού Καγκελάριου το Σαββατοκύριακο, Werner Faymann: «δεν είμαι υπέρ του να δώσω λεφτά στους Έλληνες. Υποστηρίζω ωστόσο τις διαπραγματεύσεις για τους τεχνικούς πιστωτικούς όρους έτσι ώστε η χώρα να έχει μεγαλύτερο περιθώριο να ελιχθεί για να βγει από την κρίση».
Άλλοι αξιωματούχοι προχώρησαν σε αντίστοιχες δηλώσεις. Επομένως, αν και ο πρόεδρος του Eurogroup την Παρασκευή δήλωσε πως «δεν δίνουμε δάνεια-γέφυρες», ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Michel Sapin αναγνώρισε χθες πως «πρέπει να διασφαλίσουμε την χρηματοδότηση, χωρίς την οποία η Ελλάδα θα είναι στο έλεος της κατάστασης πανικού των αγορών».
Φαίνεται ότι υπάρχει μια έλλειψη προθυμίας για συμβιβασμό, και στις δύο πλευρές. Εκτός από το να εγκαταλείψει το αίτημά του για διαγραφή του χρέους, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας δεν κάνει αρκετά για να «κατακτήσει» τους πιστωτές. Η ομιλία του την Κυριακή περιελάμβανε την υπόσχεση να αυξήσει τον κατώτατο μισθό και να αποκαταστήσει τα προηγούμενα φορολογικά όρια, να απαιτήσει αποζημίωση από τη Γερμανία για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, «κάτι που δείχνει έλλειψη κριτικής, ανάρμοστο για τον επικεφαλής μιας ευρωπαϊκής κυβέρνησης, ασχέτου του πόσο νέος είναι στη θέση αυτή».
Το Bloomberg View επισημαίνει ακόμη ότι την Τετάρτη ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης συναντάται με τους ομολόγους του σε μια έκτακτη συνεδρίαση στις Βρυξέλλες. Πρέπει να αναγνωρίσουν ότι είναι αδύνατο να προβλεφθεί εάν το να χαθεί ένα μέλος της ευρωζώνης θα αποτελούσε μια ελεγχόμενη έκρηξη ή μια πυρηνική έκρηξη που διακινδυνεύει να καταστρέψει όλο το project του ενιαίου νομίσματος.
Η ΕΕ πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία. «Θα πρέπει να αγνοήσει την ελληνική ρητορική που έχει στόχο το εγχώριο πολιτικό ακροατήριο, και αντιθέτως να ανταποκριθεί σε μια πολύ πραγματική κρίση την οποία αντιμετωπίζει η Ελλάδα.
«Μπορεί να μείνει από ρευστό αυτό τον μήνα χωρίς κάποια μορφή συνεχιζόμενης βοήθειας. Διαφορετικά, η πρώτη χώρα που θα εγκαταλείψει το ευρώ, ίσως να μην είναι η τελευταία».
WSJ: Το αδιέξοδο ωθεί την Ελλάδα πιο κοντά στην πτώχευση
«Οι βασικοί παράγοντες στο δράμα του χρέους στην Ελλάδα εμμένουν στις απόψεις τους, καθώς τα χρονικά περιθώρια για την επίτευξη συμφωνίας στενεύουν» αναφέρεται στη Wall Street Journal, σε ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη.Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, «το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις προκαλεί φόβους στους υπουργούς Οικονομικών και τους κεντρικούς τραπεζίτες των χωρών της Ομάδας των G-20, των μεγαλύτερων οικονομιών, στη συνάντησή τους στην Κωνσταντινούπολη αυτή την εβδομάδα, ότι το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις ωθεί την Ελλάδα πλησιέστερα στην πτώχευση και πιθανόν ακόμη και στην αναγκαστική έξοδο από την Ευρωζώνη. Εξέλιξη που οι οικονομικοί ηγέτες του κόσμου φοβούνται πως θα μπορούσε να διασπάσει την Ευρωζώνη και να την ρίξει πίσω στην ύφεση και κατ΄ αυτόν τον τρόπο να υπονομεύσει την παγκόσμια ανάπτυξη».
Στην ανταπόκριση επισημαίνεται ότι ο Κινέζος υφυπουργός Οικονομικών, Zhu Guangyao, δήλωσε ότι «μια ισχυρή Ευρωζώνη είναι πραγματικά σημαντική. Ελπίζουμε ότι η Ελλάδα και τα μέλη της ΕΕ, κατά τρόπο παραγωγικό, θα βρουν μια λύση σύντομα».
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Σόιμπλε δήλωσε ότι «χωρίς πρόγραμμα θα είναι πολύ δύσκολα για την Ελλάδα».
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών κ. Σαπέν, όπως σημειώνεται, έστειλε ένα πιο «διαλλακτικό μήνυμα» στη συνεδρίαση της G-20, λέγοντας ότι πιστεύει ότι ο συμβιβασμός είναι δυνατός. «Νομίζω ότι υπάρχει ευελιξία να εξευρεθεί μία βραχυπρόθεσμη λύση», όπως είπε, «που θα έδινε στην Ελλάδα χρηματοδότηση, ενώ θα γινόταν και επεξεργασία για ένα πιο μακροπρόθεσμο πρόγραμμα για την Ελλάδα».
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Τζέικομπ Λιου, όπως αναφέρεται, «μπορεί να ακούγεται σαν "γονική κατσάδα" στην Κωνσταντινούπολη, προτρέποντας τους Ευρωπαίους συναδέλφους του προς μεγαλύτερη οικονομική συνεργασία με την Ελλάδα εν μέσω ανησυχιών στην Ουάσιγκτον ότι το αδιέξοδο μπορεί να μην ξεπεραστεί».
.jpg)
“Πάρα πολλά τα δημοσιεύματα και σήμερα ενόψει του αυριανού έκτακτου Eurogroup, όπου θα συζητηθεί το θέμα της Ελλάδας. Τα περισσότερα επικεντρώνονται στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης.
Μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι δημοσιευμάτων: «Οι ενδείξεις μιλούν για έξοδο», γράφει η Welt. H ίδια εφημερίδα δημοσιεύει άλλο άρθρο με τον τίτλο «Ελλάδα, η χώρα με τις περισσότερες μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη». «Θέμα τιμής», γράφει η Frankfurter Allgemeine Zeitung, η οποία αναφέρει ότι ο Αλέξης Τσίπρας επιλέγει τη σύγκρουση με την ευρωζώνη και ασκεί δικαίως κριτική στην τρόικα. «Σε τροχιά σύγκρουσης o Tσίπρας», γράφει η ελβετική Neue Zürcher Zeitung. «Φόβοι για τις αποταμιεύσεις» επισημαίνει η Süddeutsche Zeitung. «Ευχάριστα νέα» είναι ο τίτλος του σχολίου της TAZ, η οποία αναφέρεται στις προγραμματικές δηλώσεις του νέου πρωθυπουργού.Πιο συγκεκριμένα, η Süddeutsche Zeitung σχολιάζει και αυτή τις προγραμματικές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα: «Στις πρώτες του προγραμματικές δηλώσεις ο Αλέξης Τσίπρας έκανε πολύ λόγο για αξιοπρέπεια. Σε μια ομιλία γεμάτη περηφάνια και πείσμα, όπου κύλησαν μερικά δάκρυα, ο πρωθυπουργός δεν ξέχασε καμία από τις προεκλογικές υποσχέσεις του, από τα πακέτα με φαγητό για τους φτωχούς μέχρι τον έλεγχο των παχυλών τραπεζικών λογαριασμών στο εξωτερικό. Είναι σαν ένα αριστερό κόμμα να συνεχίζει να βρίσκεται σε προεκλογικό αγώνα και να έχει την πολυτέλεια να πει αργότερα τις πικρές αλήθειες. Η Ελλάδα δεν έχει όμως χρόνο. (...) Για συμβιβασμούς απομένει πολύ λίγος χρόνος. Η εναλλακτική είναι σκοτεινή και αναξιοπρεπής. Η Ελλάδα θα έπρεπε να τυπώσει δραχμή και η Ευρωζώνη για πρώτη φορά θα έχανε ένα μέλος της. Κάτι τέτοιο δεν είναι πλέον αδιανόητο».
Για το ίδιο θέμα η Frankfurter Allgemeine Zeitung γράφει: «Ο Τσίπρας και οι αριστερές συνιστώσες του υποσχέθηκαν προεκλογικά δώρα, τα οποία αντιστοιχούν στο 15% του ΑΕΠ. Τώρα θα πρέπει να βρεθούν τα κατάλληλα μέσα. Από τη μικρή εκλογική νίκη του συμπεραίνει όχι μόνο ότι διαθέτει τη νομιμοποίηση να υλοποιήσει το προεκλογικό του πρόγραμμα, αλλά και ότι οι άλλοι θα πρέπει να του δώσουν τα απαραίτητα χρήματα. Σε αυτό το σημείο θα τσακιστούν τα ελληνικά όνειρα όταν θα έρθουν αντιμέτωπα με την πραγματικότητα».
Περί επανορθώσεωνΗ Frankfurter Rundschau αφιερώνει εκτενές ρεπορτάζ με τον τίτλο «Το SPD στηρίζει την πολιτική του Σόιμπλε στο θέμα της Ελλάδας», επισημαίνοντας πως θεωρεί απαράδεκτο το θέμα των επανορθώσεων. Για το ίδιο θέμα η Landeszeitung γράφει: «…πίσω στο διεθνές δίκαιο. Δεν είναι εύκολο να τραβήξεις μια διαχωριστική γραμμή. Καταρχήν το αναγκαστικό δάνειο που αναφέρει ο Τσίπρας είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Και κατά δεύτερο λόγο τα νέα αιτήματα για επανορθώσεις χρησιμοποιούνται συχνά σαν υπενθύμιση ότι η γερμανική ενοχή δεν ξεχνιέται τόσο εύκολα τραβώντας μια διαχωριστική γραμμή».
Στις επανορθώσεις αναφέρεται και ρεπορτάζ του Spiegel, το οποίο γράφει: «Το Βερολίνο αρνείται να πληρώσει για το αναγκαστικό δάνειο των Ελλήνων. Πρόκειται για 476 εκατομμύρια μάρκα του Ράιχ. Η κυβέρνηση του Τσίπρα ζητά τώρα πίσω τα χρήματα που η Ελλάδα αναγκάστηκε να δανείσει στο Γ´ Ράιχ. Η γερμανική κυβέρνηση όμως εμμένει στο όχι της».
Τέλος η αυστριακή Die Presse σημειώνει: «Ο Τσίπρας εάν ενδιαφέρεται για μια λύση στη χώρα του, θα πρέπει να φανεί πολύ πιο ρεαλιστής από ό,τι φάνηκε απέναντι στους ψηφοφόρους του. Και αυτό σημαίνει πώς θα ονομάσει κανείς το κούρεμα (για παράδειγμα τα ομόλογα αέναης διάρκειας είναι ένας τέτοιος όρος), με ποιο όνομα και σε τι μορφή η απεχθής τρόικα θα συνεχίσει το έργο της και πως θα υλοποιηθούν τα μέτρα εξυγίανσης (τα οποία τώρα θα πρέπει να είναι και κοινωνικά αποδεκτά), χωρίς όμως κάποιος από τους εταίρους να εκτεθεί απέναντι στους ψηφοφόρους».”
Μαρία Ρηγούτσου
Πηγή: Deutsche Welle
"Ο Αλ. Τσίπρας παίζει με τα σπίρτα της ιστορίας και της εκδίκησης"
.jpg)
Το άρθρο έχει τίτλο «Ο εχθρός νούμερο 1 για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η Γερμανία»:
«Υπάρχει μια ηθική υποχρέωση απέναντι στον λαό μας, απέναντι στην Ιστορία, απέναντι σε όλους τους λαούς της Ευρώπης που πολέμησαν και έδωσαν το αίμα τους εναντίον του ναζισμού. Μια ιστορική υποχρέωση" να ζητήσουμε από τη Γερμανία να πληρώσει 162 δισ. ευρώ πολεμικές αποζημιώσεις. Βρισκόμαστε στις Βερσαλλίες το 1919; Βρισκόμαστε στο Πότσνταμ το 1945; Καθόλου. Βρισκόμαστε στην Αθήνα το 2015 και η δήλωση έγινε στις προγραμματικές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα του νέου πρωθυπουργού της Ελλάδας.
70 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και περίπου 60 χρόνια μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Ρώμης, 16 χρόνια μετά τη δημιουργία του ευρώ, ένας ηγέτης που γεννήθηκε το 1974, την επαύριο της πτώσης της χούντας, δεν βρίσκει τίποτα καλύτερο για να εξηγήσει τις δυσκολίες της χώρας του από το να δείξει με το δάχτυλο τη Γερμανία ως υπεύθυνη.
Ο Τσίπρας δεν παρέλειψε να αναφερθεί στον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Μανώλη Γλέζο, 92 ετών, ο οποίος όταν ήταν 19 ετών είχε κατεβάσει τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη. Πρόκειται για μια στρατηγική έντασης που πιστεύαμε ότι είχε οριστικά εγκαταληφθεί στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Για να είμαστε ειλικρινείς, αυτή η γερμανοφοβική ρητορική δεν εκπλήσσει στην παρούσα συγκυρία. Η Ελλάδα μάς έχει συνηθίσει με πυρετώδη ξεσπάσματα εθνικισμού και ξενοφοβίας τα οποία επιτρέπουν να καταπνίγουν κάθε κριτική εναντίον των ελίτ που διοικούν λανθασμένα τη χώρα. Δεν είναι τυχαίο που το αφήγημα της σύγχρονης Ελλάδας είναι το αφήγημα του θύματος: θύμα των Οθωμανών, των ξένων δυνάμεων κατοχής (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία), της Τουρκίας, των ναζί, των Ηνωμένων Πολιτειών (εμφύλιος και μετά χούντα), των αγορών, της Ευρώπης, της Γερμανίας...
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το μεγάφωνο άλλων τοπικών κομμάτων. Απαιτώντας από το Βερολίνο πολεμικές αποζημιώσεις, απλώς επαναλαμβάνει όσα έλεγαν τόσα χρόνια τα πιο εθνικιστικά κομμάτια της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ από το 2010, τα οποία ωστόσο δεν κατάφεραν να πείσουν τις τότε κυβερνήσεις να φτάσουν ως το επίσημο αίτημα. Αυτό όμως δεν δίστασε να το κάνει ο Αλέξης Τσίπρας. Για να δώσει τον τόνο, ο πρωθυπουργός, αμέσως μόλις ορκίστηκε, πήγε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, όπου 200 αντιστασιακοί κομμουνιστές εκτελέστηκαν από τους ναζί την 1η Μαϊου 1944, προκειμένου να αποδείξει ποιος είναι ο εχθρός...
Η απαίτηση πολεμικών αποζημιώσεων δεν είναι λοιπόν έκπληξη, εκτός για εκείνους που ήλπιζαν ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα έφερνε μια πολιτισμική αλλαγή. Ο Τσίπρας, δείχνοντας ποιος είναι ο εξωτερικός εχθρός και η αιτία των ελληνικών προβλημάτων, πέτυχε αυτό που ήθελε: 70% των Ελλήνων τον στηρίζουν στη σκληρή διαπραγμάτευση που κάνει με τους Ευρωπαίους, περήφανος για την «ανάκτηση της εθνικής περηφάνειας»...
«Εθνικιστικό ξέσπασμα»
Αυτό το εθνικιστικό ξέσπασμα δεν σταματάει εδώ. Ο σύμμαχός του Πάνος Καμμένος, υπουργός Αμυνας και ηγέτης των ΑΝΕΛ -ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Δεξιάς ευρωφοβικό, ξενόφοβο, ομόφοβο- έκανε επίδειξη προκλητικότητας απέναντι στην Τουρκία πετώντας, στις 30 Ιανουαρίου, με τους επικεφαλής του Στρατού, στα νησάκια Ιμια, που βρίσκονται σε απόσταση 7 χλμ. από την ακτή της Τουρκίας, στα Δωδεκάνησα, για να αφήσει ένα στεφάνι στη μνήμη των στρατιωτικών που σκοτώθηκαν σε ένα δυστύχημα ελικοπτέρου το 1996.
Ας σημειώσουμε ότι εκείνη την εποχή Ελλάδα και Τουρκία παραλίγο να εμπλακούν σε πόλεμο, όταν η Αγκυρα αμφισβήτησε την ελληνική κυριαρχία στην ακατοίκητη ξερονησίδα. Η Τουρκία δεν ικανοποιήθηκε με αυτή την κίνηση, που θεωρήθηκε επιθετική, την ώρα που οι σχέσεις των δύο χωρών είναι ειρηνικές. Επομένως, η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ ότι η Ελλάδα είναι μια «χώρα σε πολιορκία» δείχνει να είναι μια στρατηγική που προέκυψε μετά από ώριμη σκέψη.
Κατά βάθος, το ελληνικό αίτημα για πολεμικές αποζημιώσεις δεν έχει ιστορικά και πολιτικά κανένα νόημα. Κατ΄ αρχάς, γιατί έκανε αυτό το αίτημα 70 χρόνια μετά τα γεγονότα; Είναι περίεργο που τόσες ελληνικές κυβερνήσεις οι οποίες εξελέγησαν δημοκρατικά μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 1949 δεν κατέθεσαν ποτέ τέτοιο αίτημα. Επίσης, ακόμη κι αν η Ελλάδα έπαιρνε τις πολεμικές αποζημιώσεις, πώς θα απέφευγε τη χρεοκοπία; Αν ξαναγράψουμε την Ιστορία, πρέπει να την ξαναγράψουμε πλήρως. Ομως, η Ιστορία δεν δίνει δίκιο σε αυτή τη χώρα, ιδίως αν σκεφτεί κανείς ότι η Ελλάδα πήρε ευρωπαϊκά κονδύλια που αντιστοιχούν στο 4% του ΑΕΠ της εδώ και 30 χρόνια, τα οποία χρησίμευσαν απλώς να τρέφουν την ντόπια πελατοκρατία.
Η Αθήνα δεν πρέπει να ξεχνάει επίσης ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι -τα περισσότερα- γερμανικά. Και, κυρίως, να μην ξεχνά ότι η Ευρώπη χτίστηκε πάνω στη συγγνώμη: Ολες οι ευρωπαϊκές χώρες αρνήθηκαν -ήδη από το 1953- να απαιτήσουν πολεμικές αποζημιώσεις ώστε να μην επαναλάβουν το λάθος της Συμφωνίας των Βερσαλλιών. Η Γερμανία σίγουρα είναι υπεύθυνη γιατί έπραξε το μέγιστο έγκλημα, αλλά το πλήρωσε ακριβά και το πληρώνει ακόμη. Ακόμη πληρώνει την επανένωση με την Ανατολική Γερμανία μόνη της.
«Γελοίο το ελληνικό αίτημα»
Αλλά, όμως, γιατί οι Ελληνες πρέπει να σταματήσουν στις απαιτήσεις για πολεμικές αποζημιώσεις μόνο από τη Γερμανία; Γιατί η Ελλάδα δεν ζητάει επανόρθωση από τους Τούρκους, μετά από 4 αιώνες κατοχής; Ας μη μιλήσουμε για τους Βενετούς, τους Γάλλους, τους Ρωμαίους, που όλοι κατείχαν την Ελλάδα για ένα διάστημα. Γιατί αν αυτό συμβεί με τη Γερμανία, τότε ανοίγει η πόρτα για απαιτήσεις στην Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο. Η Γαλλία, για παράδειγμα, δεν έχει ποτέ πληρώσει αποζημιώσεις στην Αφρική ή στην Ινδοκίνα για την κατοχή, η Σουηδία δεν έχει ποτέ πληρώσει αποζημιώσεις για τον Τριακονταετή Πόλεμο κ.λπ. Φαίνεται έτσι πόσο γελοίο είναι το ελληνικό αίτημα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν οφείλεται ένα συγγνώμη στους Ελληνες. Όπως έχω ήδη εξηγήσει, η Ευρωζώνη έκανε πολύ σοβαρό λάθος που δέχτηκε την Ελλάδα στους κόλπους της χωρίς να την ελέγξει περισσότερο. Η Ευρωζώνη πρέπει λοιπόν να παραδεχθεί το λάθος της και να πληρώσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο το τίμημα. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να φέρει αυτό το πολιτικό επιχείρημα στη διαπραγμάτευση και αυτό είναι διαφορετικό από το να ζητάει πολεμικές αποζημιώσεις.
Πρέπει όμως να πούμε ότι αυτή η απαίτηση έχει τουλάχιστον ένα όφελος. Μας υπενθυμίζει ότι η ειρήνη δεν είναι εγγυημένη στην Ευρώπη. Αντίθετα, πάντα θα βρίσκουμε έναν ηγέτη που επειδή βρίσκεται σε δύσκολη θέση θα είναι έτοιμος να παίξει με τα σπίρτα της Ιστορίας για να ξανανάψει παλιές έχθρες που πιστεύαμε ότι είχαν ξεχαστεί (δείτε τι έγινε στην Ουγγαρία). Ο ΣΥΡΙΖΑ μάς προσφέρει το παράδειγμα για να καταλάβουμε ότι χωρίς αυτή τη μηχανή συμβιβασμών, που είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση, τα παλιά πάθη εκδίκησης μπορούν ακόμη να μας οδηγήσουν στο χειρότερο. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε από τη μικρή Βοσνία...».
