“Επειδή υπάρχει πραγματικό κομφούζιο για την οικονομία, εν όψει εκλογών, γράφω από σήμερα «μύθους και αλήθειες» για οικονομικά θέματα σχετικά με τις εκλογές.
Μύθος 1: Το Ελληνικο κρατικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Πρέπει να το διαγράψουμε!
Αλήθεια: Ασφαλώς το χρέος είναι εξυπηρετήσιμο και βιώσιμο, απλώς χρειάζεται ανάπτυξη και όχι η πολιτική αβεβαιότητα και οι λεονταρισμοί. Καμία χώρα δεν αποπληρώνει το χρέος της. Οι χώρες πληρώνουν τους τόκους μόνο. Η Ελλάδα έχει πολύ μικρούς τόκους στα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση (1.82% που οι λαϊκιστές ονομάζουν «τοκογλυφία»!) και περίοδο χάρητος τόκων 25 ετών στα 60% του χρέους και 13 ετών σε άλλα 20% του χρέους. Αν η Ελλάδα αναπτυχτεί, όπως είχε αρχισει το 2014 οταν είχε την μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, το χρέος, παρότι μεγάλο θα γίνεται όλο και μικρότερο κομματι της Ελληνικής οικονομίας. Η πραγματική λύση στο πρόβλημα του χρέους είναι να επιμηκύνουμε τις λήξεις του στα 70-75 χρόνια. Έτσι η παρούσα αξία του μειώνεται κατά 50% και οι Ευρωπαίοι δεν χρειάζεται να βρουν καινουργια χρήματα από τους φορολογουμένους τους να μας δωσουν.
Μύθος 2: Μπορούμε να διαγράψουμε όλο η σημαντικό μέρος του χρέους μας προς τους Ευρωπαίους χωρίς να βρεθεί η Ελλάδα εκτός ευρώ.
Αλήθεια: Όπως η Ελληνική Βουλή δεν θα δεχόταν οι Έλληνες φορολογούμενοι να δωρίσουν στην Φινλανδία η στην Ολλανδία το χρέος που χρεωστάνε στην Ελλάδα, έτσι και οι Φιλανδοί, Ολλανδοί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν θα μας χαρίσουν τα 250 δις που τους χρωστάμε. Αν προσπαθήσει ο Σύριζα να διαγράψει μέρος του χρέους, θα βρεθεί σε μια ιδιαίτερα εχθρική Ευρώπη. Η ΕΚΤ θα διακόψει την υποστήριξη στις Ελληνικές τράπεζες (υψους 60-100 δις) και αυτές θα καταρρεύσουν άμεσα. Χωρίς ευρώ για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, η Ελλάδα θα αναγκαστεί να τυπώσει Νέες Δραχμές.
Μύθος 3: Η νέα δραχμή δεν είναι κακή λύση. Το Ευρώ δεν είναι ταμπού. Αν βγούμε από το ευρώ θα είμαστε καλύτερα όπως στην καλή εποχή της δραχμής.
Αλήθεια: Η νέα δραχμή είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σαν αποτέλεσμα των εκλογών! Η έξοδος από το ευρώ θα είναι πλήρης καταστροφή για την Ελλάδα. Καταρχήν η έξοδος από το Ευρώ δεν θα μας φέρει στην παλιά δραχμή των 341 δραχμών ανά Ευρώ. Η πολύ χειρότερη κατάσταση της Ελλ. οικονομίας μαζί με τις δραματικές συνθήκες του Grexit θα φτιάξει μια βαθειά υποτιμημένη νέα δραχμή με ισοτιμία 1000 νέες δραχμές ανά ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές των αγαθών θα τριπλασιαστούν αμέσως και θα δημιουργηθεί ακραία φτωχιά και κοινωνική αναταραχή. Η κυβέρνηση του Grexit θα τυπώσει πολλές νέες δραχμές για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα της, δημιουργώντας υπερπληθωρισμό, και συνθήκες της δεκαετίας του 1950 χωρίς τις θετικές προοπτικές που υπηρχαν τότε.
Μύθος 4: Οι Ευρωπαίοι δεν θα τολμήσουν να αφήσουν την Ελλάδα να βγει από το Ευρώ γιατί είναι καταστροφικό γι’ αυτούς.
Αλήθεια: Οι Ευρωπαίοι δούλεψαν για χρόνια για να ελαχιστοποιήσουν τον οικονομικό αντίκτυπο του Grexit σε αυτούς. Αυτή τη στιγμή οι Ευρωπαίοι πολιτικοί συμφωνούν ότι ο αντίκτυπος του Grexit στην Ευρώπη θα είναι μηδαμινός. Μόνο η Ελλάδα καταστρέφεται με Grexit, όχι η Ευρώπη. Εκβιασμός της Ελλαδας προς τους Ευρωπαίους με την απειλή της αλληλοκαταστράφης μέσω Grexit δεν μπορεί πια να δουλέψει.
Μύθος 5: Οι καταθέσεις στις Ελληνικές τράπεζες είναι προστατευμένες από την ΕΚΤ και δεν κινδυνεύουν ό,τι κι αν γίνει στην Ελλάδα.
Αλήθεια: Λογω τις ακραίας πολίτικης αβεβαιότητας και της σημαντικής πιθανότητας η Ελλάδα να βγει από το Ευρώ και να έχει νεο νόμισμα χαμηλής αξιοπιστίας και αβέβαιης ισοτιμίας και μετατρεψιμότητας, ιδιώτες κατάθετες και επιχειρήσεις έχουν κάνει σημαντικές αναλήψεις από τις Ελληνικές τράπεζες στον μήνα πριν τις εκλογές. Αν εκλέγει η αξιωματική αντιπολίτευση, η τάση αυτή θα ενταθεί. Προς το παρόν, η ΕΚΤ έχει καλύψει την έλλειψη ρευστότητας δίνοντας επιπλέον 40 δις στις τράπεζες μέσω του ELA. Όμως η στήριξη αυτή έχει όρο να είναι η Ελλάδα στο μνημόνιο, που τελειώνει στις 28 Φεβρουαρίου. Σύριζα, ΧΑ, ΑΝΕΛ και ΚΚΕ δεν θέλουν να το ανανεώσουν. Χωρίς μνημόνιο, η ΕΚΤ δεν εγγυάται τις καταθέσεις.
Ένας επιπλέον κίνδυνος για τις καταθέσεις είναι αν ο Σύριζα τις δεσμεύσει υποχρεωτικά για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα του (αναγκαστικός εσωτερικός δανεισμός με έντοκα γραμμάτια του δημόσιου).
Μύθος 6: Το Grexit είναι μόνο κινδυνολογία. Δεν θα συμβεί.
Αλήθεια: Λάθος. Αν εκλέγει ο Σύριζα, Grexit έχει σημαντική πιθανότητα να συμβεί με τους εξής τρεις τρόπους.
Πρώτα, αν η Ελλ. κυβέρνηση προσπαθήσει να μην πληρώσει το χρέος στους Ευρωπαίους (δες μύθο 2).
Ο δεύτερος τρόπος είναι αν η Ελλ. κυβέρνηση δεν μπορεί να πραγματοποιήσει το πρόγραμμα της (αύξηση μισθών και συντάξεων, αύξηση του αριθμού των δημοσίων υπάλληλων και του κράτους γενικά) μέσα στο ευρώ άπλα και μόνο γιατί δεν θα έχει πρόσβαση σε πιο πολλά ευρώ. Οι Ευρωπαίοι δεν θα δανείσουν χωρίς νέο μνημόνιο, οι αγορές ζητούν απαγορευτικά επιτόκια, και ο εσωτερικός αναγκαστικός δανεισμός από τις καταθέσεις θυμίζει την Γερμανική κατοχή. Χωρίς ευρώ, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να φύγει από μόνη της από το ευρώ.
Ο τρίτος τρόπος είναι το Grexit να γίνει από λάθος. Η διαπραγμάτευση των απείρων πολιτικών του Σύριζα με την Τρόικα μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες «λάθους» που οδηγεί στο Grexit. Παρατηρώντας τις χρηματαγορές ξέρουμε ότι η πιθανότητα του Grexit κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι. Οι τιμές των κρατικών ομόλογων στην δευτερογενή αγορά δείχνουν ότι οι χρηματαγορές δίνουν στο Grexit πιθανότητα περίπου 25-30% αν εκλέγει ο Σύριζα.
Μύθος 7: Δεν χρειαζόμαστε διαρθρωτικές αλλαγές. Αυτές μόνο πλήττουν τον λαό.
Αλήθεια: Μεγιστο λάθος. Η Ελληνική οικονομία παράγει πολύ λιγότερο από όσο μπορεί παρότι οι πιο πολλοί Έλληνες εργάζονται σκληρά.
Το τεράστιο πελατειακό κράτος την βαραίνει αφόρητα.Η κρίση έδωσε την ευκαιρία να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές, όπως περιορισμός του κράτους, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, μείωση της φορολογίας.
Ελάχιστες αλλαγές έγιναν.Η μικρή μείωση του κράτους έγινε με τεράστια πίεση της Τρόικα και μεγάλη αντίσταση των Ελλ. κυβερνήσεων.
Το Σύριζα, πρώτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις, θέλει γιγάντωση του κράτους.Η ελληνική κοινωνία, βαθειά συντηρητική (με τα αριστερά κόμματα να είναι τα πιο συντηρητικά!) δεν θέλησε να αλλάξει τίποτα, και προσβλέπει προς ένα νέο ακραίο πελατειακό κράτος. Χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές, ακόμα κι άν δεν βγουμε από το Ευρώ, ακόμα κι’ αν δεν γίνει εσωτερική στάση πληρωμών, ακόμα κι αν υπάρχουν καταθέσεις στο τέλος Φεβρουαρίου, η Ελληνική οικονομία θα σέρνεται πολύ πίσω από την Ευρωπαϊκή χωρίς προοπτική βελτίωσης.”
Professor at New York University Stern School of Business
Studied Economics at UC Berkeley