“O George Whitelaw είναι σήμερα άγνωστος στην Ελλάδα.Όμως κάποτε το όνομά του ήταν όχι μόνο γνωστό αλλά και εξαιρετικά δημοφιλές, κυρίως στις Ελληνίδες και τους Έλληνες που σπούδαζαν ή ζούσαν μόνιμα στην Αγγλία το φθινόπωρο του 1940, γιατί ήταν ο Άγγλος σκιτσογράφος που ασχολήθηκε όσο λίγοι συνάδελφοί του με την ηρωική άμυνα των Ελλήνων ενάντια στις δυνάμεις του Άξονα.
Για την ακρίβεια ήταν ο πιο εμπνευσμένος.Ο George Whitelaw γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1887 στο Kirkintilloch, ένα σκοτσέζικο χωριουδάκι έξω από τη Γλασκόβη. Ο πατέρας του ήταν ο γιατρός του χωριού αλλά ο George αντί να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του αποφάσισε να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών της Γλασκόβης. Από 17 ετών εργάζεται σε διάφορα έντυπα ως σκιτσογράφος, κυρίως στο περίφημο (για όσους λατρεύουν τη Βικτωριανή λογοτεχνία και όχι μόνο) περιοδικό “Punch”. Το 1938 παίρνει τη θέση του περίφημου Will Dyson ως ο σκιτσογράφος της ιστορικής εφημερίδας “Daily Herald”. H “Daily Herald”, θυμίζω, ήταν η σημαντικότερη εφημερίδα από όσες υποστήριζαν το κόμμα των Εργατικών στο μεσοπόλεμο.
Ο George διατήρησε τη θέση στην εφημερίδα για 11 χρόνια (αντικαταστάθηκε το 1949 από τον David Low). Συνέχισε να εργάζεται αλλά το έργο του, ακόμα και όταν εργαζόταν στην “Daily Herald” δεν εκτιμήθηκε ιδιαίτερα. Ενώ o Dyson και ο Low είναι διάσημοι μέχρι σήμερα ο Whitelaw παραμένει σχεδόν άγνωστος. Βέβαια ο σημαντικός καλλιτέχνης Percy V. Bradshaw είχε γράψει γι’ αυτόν ότι τον θεωρεί “a first-class draughtsman […] with a splendid sense of character and unerring feeling for composition.” Όμως ο George Whitelaw πέθανε ξεχασμένος τον Σεπτέμβριο του 1957.
Έχουν γραφτεί ελάχιστα πράγματα γι’ αυτόν αλλά θα βρείτε κάποιες πληροφορίες στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Robert Mackay, “Half the Battle: Civilian Morale in Britain During the Second World War” (Manchester: Manchester University Press, 2002).
Επειδή η “Daily Mirror” ήταν αριστερή τα σκίτσα του George για την Ελλάδα δεν αναδημοσιεύονταν αυτόματα, όπως τα σκίτσα άλλων σπουδαίων άγγλων σκιτσογράφων. Έτσι δεν γνωρίζω αν αυτό το περίφημο αντιφασιστικό σκίτσο του Whitelaw αναδημοσιεύθηκε στις ελληνικές εφημερίδες το φθινόπωρο του 1940. Όμως είχε μεγάλη παγκόσμια επιτυχία και αναδημοσιεύθηκε σε πολλές αμερικανικές εφημερίδες. Αργότερα, μετά τον πόλεμο, έγινε γνωστό και στην Ελλάδα.
Αν και είναι το πιο γνωστό και δημοφιλές του Whitelaw δεν είναι το καλύτερο. Υπάρχει άλλο ένα, συγκλονιστικό σκίτσο, το αριστούργημά του.
Τον Απρίλιο του 1941, καθώς οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα και μετά την είσοδό τους στην Αθήνα, ο George Whitelaw δημοσιεύει στη “Daily Herald” αυτό το συγκλονιστικό σκίτσο.
Το απόσπασμα που παραθέτει προέρχεται από το ποίημα “Horatius” του Thomas Babington Macaulay.Είναι το πρώτο της συλλογής “Lays of Ancient Rome” (1881) που έχει σαν θέμα τέσσερα ηρωικά περιστατικά της πρώιμης ρωμαϊκής ιστορίας.
Ειδικά στο “Horatius” ο Macaulay περιγράφει με επικό τρόπο τον ηρωισμό του Οράτιου και των δύο συντρόφων του που κράτησαν μια γέφυρα στο ποταμό Τίβερη έχοντας απέναντί τους τον στρατό των Ετρούσκων.Οι τρεις νέοι κράτησαν τη γέφυρα μέχρι να κατορθώσουν οι συμπολίτες τους
να τη γκρεμίσουν εμποδίζοντας έτσι τους Ετρούσκους
να επιτεθούν στη απροετοίμαστη Ρώμη ...”
